Vernuftig en megalomaan

Aan de rand van het IJsselmeer in Enkhuizen is de afgelopen weken een welhaast megalomaan theater verrezen van 37,5 bij 10 meter. Maar liefst 5443 meter steigerpijp, 3745 meter stroomkabel, 1400 stoelen, 944 meter datakabel, 189 lampen, 30 microfoonzenders, 28 speakers en 2 enorme videobeamers zijn in stelling gebracht. Zo’n 150 mensen hebben de afgelopen weken keihard gewerkt om De Ontdeckingh mogelijk te maken.

Initiatiefnemer Frans van Leeuwen keek de kunst af van Het Pauperparadijs en wilde de geschiedenis van zijn stad Enkhuizen op eenzelfde manier tot leven wekken. Hij doet dat met zo’n vijftig vrijwillige acteurs en honderd vrijwilligers achter de schermen, maar ook met een ‘black box’, een megagrote schilderijlijst waarop computeranimaties worden geprojecteerd. Duizenden digitale schilderijen uit de 16e en 17e eeuw hebben Van Leeuwen en de Enkhuizer kunstenaar Eric Wolkers (zoon van, ja) de afgelopen maanden bekeken om ze te gebruiken als digitale decorstukken. Van het ene schilderij gebruikten ze een huis of een schip, van het andere pakten ze golven, ijsschotsen, een vogeltje, engeltje of een ijsbeer. Alle verschillende beelden combineerden ze tot nieuwe, bewegende animaties die op een scherm van 18 bij 6 meter achter de spelers te zien is. Zo ziet het publiek in een paar seconden Enkhuizen verrijzen of het schip van Jan Huygen van Linschoten de haven binnenvaren, om vervolgens in de paleistuinen van Goa te belanden. Het doet denken aan de absurde animaties van Monty Python. Het vernuftige is echter dat de spelers er ook in kunnen stappen of erachter kunnen zitten. Zo zie je ze op een boot staan die deint op de golven of wordt je meegevoerd naar de zolder waar een lichtekooi haar diensten aanbiedt.

Het draait in deze voorstelling vooral om de beroemde Enkhuizer ontdekkingsreiziger en kunstenaar Jan Huygen van Linschoten (1563-1611), die we eigenlijk alleen nog kennen van ‘Jan Huigen in de ton, met een hoepeltje erom’, een spotliedje, dat zou zijn ontstaan na zijn mislukte Noordpoolexpedities met Willem Barentsz Maar vóór deze mislukking leverde hij een belangrijke bijdrage aan de Hollandse welvaart. Volgens de makers van De Ontdeckingh zou er zelfs geen Gouden Eeuw zijn geweest zonder Jan Huygen en zijn vriend Dirck China. Huygen was in feite een bedrijfsspion avant la lettre. Na een kort verblijf in Spanje en Portugal kwam hij in dienst van de Portugese kerk en kon zo lucratieve handelsroutes naar de oost kopiëren. Zijn vriend Dirck Gerritsz Pomp (1544-1608) was zijn grote voorbeeld en een van de eerste Europeanen die China en Japan bezocht. Vijf professionele acteurs, van wie vooral Boy Ooteman als Dirck China en verteller indruk maakt, brengen samen met meer dan 40 vrijwilligers de 16e eeuw tot leven. Erg grappig is de anatomische les, waarbij een lokale wetenschapper de dorpelingen laat zien hoe een menselijk lichaam eruit ziet. Dat leent zich geweldig voor Monty Pythonachtige beelden op de achtergrond. Ook de scene waarin Huygen de geheimen aan een Portugees (een mooie tweede rol van Ian Bok) ontfutselt is zeer vermakelijk. Ongelofelijk knap dat vrijwilligers dit in enkele maanden hebben neergezet. Hulde ook aan stemcoach en kostuummaakster Rosmarijn Broers en grimeuse Doris Broers (die eerder o.a. werkte voor de Lion King). Zij maken met hun geweldige kostuums en make-up het plaatje compleet.

De Ontdeckingh is t/m 1 september (behalve op maandag 20 en 27 augustus) te zien in Enkhuizen. De voorstellingen beginnen om 20.30 uur en duren tot ongeveer 22.45 uur. Kaarten kosten 52 euro (1e rang) of 42 euro (2e rang)

Foto: Ilona Palasthy