Overweldigend, relevant en swingend

De Nederlandse versie van Tina de musical is ongekend goed. Ik zag de show in Londen in december en wat ik niet verwachtte: de show die ik gister in Utrecht zag is beter. Het script is aangepast, waardoor het verhaal veel beter over het voetlicht komt. De performance van Nyassa Alberta is ijzersterk en vooral na de pauze stapelen de effecten zich op om te eindigen in een fenomenaal slot. Bij de toegift in de vorm van een mini-concert gaat het dak er af.

Tina maakte haar beste muziek met Ike. Daarna werd de ruige soul ingewisseld voor meer pop georiënteerd songmateriaal dat vaak nogal glad werd geproduceerd. Haar levenswandel dwingt veel respect af en haar comeback met Private dancer was spectaculair. Dat alles laat deze musical op vlotte en aantrekkelijk manier zien. In een fraaie openingsscene zien we hoe de jonge Tina door haar beide ouders wordt verlaten en opgroeit bij een zorgzame pleegmoeder. Al snel verschijnt Ike ten tonele. Hij herkent haar talent onmiddellijk, palmt haar in en maakt haar beroemd. Verrassend snel blijkt hij ook een tiran die er gemakkelijk op los slaat. Als Tina na zestien jaar haar eigen pad kiest en solo gaat optreden blijkt een goed deel van haar gage naar Ike te gaan omdat hij de liedjes schreef. Na een moeizame periode waarin ze zelfs een zelfmoordpoging deed, besluit ze uiteindelijk in Engeland een nieuwe plaat op te nemen. Private dancer blijkt de ommekeer in haar carrière.

De voorstelling overtuigt in verhaal, spel, muziek en aankleding. Ongeveer de helft van de liedjes zijn vertaald door Han Kooreneef en hij deed dat geweldig. Het decor is vindingrijk en zeer functioneel met talloze mooie vondsten zoals de trap naar het podium. Tina, de musical is ook een concert. Er zijn leuke muzikale inkijkjes in het muzikantenbestaan zoals bijvoorbeeld producer Phil Spector het nummer River deep mountain high voorziet van zijn beroemde wall of sound. Bij de opnamen van wat haar eerste soloplaat moet worden, is Turner ontstemd als ze geen ritmesectie aantreft, maar twee muzikanten met synthesizers. Ze gaat uiteindelijk akkoord en Private dancer blijkt de ommekeer in haar carrière en Turner treedt sindsdien vooral op in stadions. Het blijft wrang om te constateren dat zwarte artiesten het vaak pas echt maken als witte mensen zich er mee gaan bemoeien. Zwarte blues werd eind jaren zestig populair omdat de Stones zich daardoor lieten inspireren. Otis Redding ging ooit zover dat hij Satisfaction opnam om daarmee een wit publiek te bereiken. De gevolgen zijn bekend. Tina Turner had dus eerst Phil Spector en later de jongens van Heaven 17 nodig.

Deze musical gaat echter niet alleen over muziek, maar ook over female empowerment. Nadat Tina de gewelddadige Ike had verlaten, nam ze zelf de touwtjes in handen en werd een superster. Het overvolle verhaal wordt soepel verteld en laat Tina’s worsteling op fraaie wijze zien. Met Ike, met haar moeder, met haar zoons, met haar muziek maar ook met het racisme van het zuiden van de Verenigde Staten. Daarmee en met de voortreffelijk spelende band is deze musical een artistieke mijlpaal voor Stage Entertainment dat met Tina de musical een overweldigende show heeft gemaakt vol relevantie in een uiterst swingend geheel.