Grappige Rutte-satire kon scherper

“Excuses, excuses, excuses.” Op drie tv-schermen zien we een compilatie van een sorry-zeggende Mark Rutte. Ervóór staan vier acteurs op lage witte blokken, allemaal in hetzelfde nette pak oefenend op de perfecte nabootsing van Ruttes woorden en mimiek. De Regels van Rutte , geschreven en geregisseerd door Erris van Ginkel, is komisch en houdt de aandacht vast, maar de tekst had scherper gekund.

Vorige maand bereikte Rutte het record van langstzittende minister-president ooit, een jubileum om volgens Theatergroep Toetssteen bij stil te staan. Want hoe overleefde hij alle stormen, terwijl iedereen om hem heen omviel? De acteurs – Harm Witteveen als Rutte en Carlo van Munster, Marieke Franssen en Linda Tordoir in alle andere rollen - gaan op zoek naar de regels van Rutte, de tactieken die ervoor zoren dat de VVD’er nog steeds de leider van Nederland is. Ook willen ze erachter komen wie de echte Mark Rutte is en wat hem drijft. Een van de ontdekte tactieken – ‘meeveren’ – wordt door middel van trampolines origineel en humoristisch uitgebeeld. Het decor is minimalistisch, maar wordt inventief gebruikt. Er wordt zelfs een boksring gebouwd voor het lijsttrekkersgevecht tussen Rita Verdonk en Rutte. Deze episode in het politieke verleden van de minister-president is boeiend verbeeld, met een grappige bijrol voor VVD’er Jelleke Veenendaal.

De voorstelling is op zijn best als de acteurs het werkelijke verleden en heden op de hak nemen. Opmerkingen als ‘Daar heb ik geen actieve herinnering aan’ zorgen zijn inmiddels overbekend en verdwijnen net zo snel als dat ze uitgesproken worden. Beter zijn de terugblikken op verschillende speeches, vooral vanwege het heerlijk grootse, maar nooit te overdreven spel van Van Munster als speechschrijver, die daarmee de lachers op zijn hand heeft.

Het fictieve deel van de voorstelling is een stuk minder sterk. Om de innerlijke wereld van Rutte in kaart te brengen, voert de premier gesprekken met zijn moeder in het verzorgingstehuis. Daar is hij het wat sullige kind dat naar moeders tips luistert. Een voorstelbaar scenario, maar de fictie wordt te ver doorgetrokken tot het niet meer geloofwaardig is en Rutte ineengekrompen op de grond om hulp roept. Ook de niet grappige verhaallijnen met een verliefde Kajsa Ollongren en een zoenende Kaag en Rutte doen afbreuk aan de impact van deze verder sympathieke voorstelling.