Fascinerend en gruwelijk

Actrice Marie Louise Stheins bewerkte De vrouw die de honden eten gaf, een boek dat Kristien Hemmerechts schreef over Michelle Martin, de voormalige partner in crime en geliefde van de beruchte Marc Dutroux. Wie denkt een antwoord te krijgen op de vraag waarom deze vrouw in godsnaam heeft meegeholpen aan het verkrachten en vermoorden van jonge meisjes heeft het mis. Dat blijft niet te bevatten. Wel maakt de voorstelling duidelijk dat Martin, net als Dutroux zelf overigens, een afschuwelijk jeugd heeft gehad. Stheins speelt Michelle Martin en doet dat met verve.

Het decor is een kelder. Dé kelder. Het is de kleine, onverwarmde plek waar meerdere meisjes maandenlang opgesloten zaten. Op een stenen trap in de hoek ligt een pop die het symbool is voor een overleden slachtoffer. Een meisje met bebloede bovenbenen beweegt zich geluidloos over het toneel. Duidelijk ook een slachtoffer. De meerwaarde van haar aanwezigheid ontgaat mij. Met grote niet-begrijpende ogen kijkt ze naar de vrouw van haar agressor. Soms bewegen de vrouw en het meisje samen. Het komt op mij over als een vreemde interactie tussen de vrouw en het meisje. De muziek bevordert de beklemmende sfeer, vooral aan het begin van de voorstelling. Een herdershond maakt ook deel uit van het decor. Hij zit naast Martin terwijl zij haar verhaal vertelt. Het dier wordt door haar regelmatig gestreeld. De handen waarmee zij de hond liefdevol aait, zijn dezelfde handen die zij niet gebruikte om de ontvoerde kinderen eten te geven. De meisjes verhongerden daardoor. Hoe is het mogelijk dat zij dit liet gebeuren? Martin is zelf immers ook moeder. Ze kreeg samen met Marc Dutroux drie kinderen. Het stel trouwde eind jaren tachtig in de gevangenis en scheidde in 2002 op initiatief van Martin

De voorstelling, een lange monoloog, is het levensverhaal van de meest gehate vrouw van Belgie. Toen Martin zes jaar oud miste ze de schoolbus waardoor haar vader haar naar school moest brengen. Hij verongelukte tijdens die rit. Zijn dood was voor de moeder van Michelle voldoende aanleiding om haar dochtertje overal de schuld van te geven. Ze werd opgesloten, moest verplicht bij haar moeder in bed slapen en haar overal kussen. Toen zij Dutroux ontmoette viel ze van de regen in de drup. Zij raakte volledig in de ban van deze sadistische en perverse man.

Voor de kijker is het verwarrend, maar ook wel begrijpelijk, dat Martin het ene moment spijt lijkt te hebben en verantwoordelijkheid lijkt te dragen voor haar daden en zich op andere momenten verschuilt achter Dutroux en haar panische angst voor hem. Stheins laat die verschillende emoties van Martin knap zien. Haar spel maakt duidelijk dat de ex-vrouw van Dutroux dader en slachtoffer tegelijk is maar zich vooral profileert als slachtoffer. 
De zaak Dutroux is nog steeds een van de grootste trauma’s van Belgie. Deze voorstelling ligt dan ook erg gevoelig bij onze zuiderburen. De voorstelling fascineert, maar biedt geen antwoord op de vraag hoe het toch kon gebeuren dat Martin haar man hielp bij zijn gruweldaden. Waarschijnlijk kan en wil ik dat ook niet begrijpen.