**** In Zeeland kijk je de geschiedenis in de bek

In de kunstinstallatie Een Verhaal met 1000 Gaten van Celine Talens zien we een film over een draaikolk in een rivier. De voice over vertelt over verdwenen herinneringen. Deze zorgvuldig gemaakte installatie gaat over een verzwegen geschiedenis van een Japanse soldaat die bij een blanke vrouw in het Jappenkamp van Malang in voormalig Nederlands-Indië een kind verwekt heeft. Over pijnlijke herinneringen gaat het ook bij veel andere voorstellingen in het Zeeland Nazomerfestival.

Vragen stellen over je verleden doet vaak pijn. Zeker als je de vergeten en verborgen geschiedenis van de Roma gemeenschap tot leven brengt. Dit leidt bij theatermaker Giovanni Brand tot activisme en woede. Verhalen die we als ‘beschaafde’ mensen liever niet horen. Het samenspel met Sara Salveruis en haar melancholische accordeonmuziek leverde een aantal aangrijpende troostballades op.

Woede en pijn zijn ook de drijfveren van de Surinaamse actrice Manoushka Zeegelaar Breeveld in haar rol van Peggy Bouma in de Plantage van onze Voorouders van Orkater. In deze confronterende voorstelling, gebaseerd op de podcast van Maartje Duin en Peggy Bouma, gaat ook zij op zoek naar de gaten in haar geschiedenis. Als nazaat van een tot slaaf gemaakte blijkt die echter nauwelijks opgetekend te zijn. Deze gelaagde voorstelling van muziektheatergezelschap Orkater in regie Geert Lageveen gaat over het ongemak om het hier met elkaar over te hebben. De Zeeuwse hoofdstad was na Amsterdam de tweede stad die destijds veel geld verdiende aan de slavenhandel. In het nagesprek bij het overwegend witte publiek in Middelburg merkte iemand op dit nooit zo beseft te hebben als ze langs de monumentale herenhuizen in de stad fietste.

Dat pijnlijke herinneringen generaties lang na etteren is uitgangspunt voor de voorstelling Nina Bobo 3; Siepa. In deze loodzware vertelling, lijdt een jonge vrouw (Judith Noyons) aan het onverwerkte verdriet van haar Indische familie. In een reis naar Indonesië gaat ze op zoek naar haar voormoeder Siepa (Bo Bojoh) om haar wond te helen. Als zij op het eind van de door Koen Verheijden geschreven en geregisseerde voorstelling haar familiegeschiedenis in de bek gekeken heeft lijkt ze verder met haar leven te kunnen.

De viersterrenprogrammering van het Zeeland Nazomerfestival maakt indruk. Onbegrijpelijk dat het komende jaren geen subsidie meer krijgt van het Fonds Podiumkunsten. 

Tekst: Maarten Verhoef, op de foto een scène uit Nina Bobo 3; Siepa van Koen Verheijden; foto Maiten de Schepper