Zinderende uitvoering van fraai geactualiseerde Ibsen

Het is bloedspannend als de klokkenluider zijn verhaal doet tegen het volk en zijn opponenten hem toeschreeuwen. Regisseur Albert Lubbers heeft met tekst en spelers mooi materiaal tot zijn beschikking en buit dit uitstekend uit.

Stukken van de Noorse toneelschrijver Ibsen blijven regelmatig gespeeld worden en dat is mooi. Hij was de eerste moderne toneelauteur en dat blijkt weer eens overduidelijk uit deze enscenering van Vijand van het volk. Ibsen schreef het in 1882 maar het is nog steeds actueel.

De jonge wetenschapper Thomas Stockmann ontdekt dat het water van het plaatselijke kuuroord ernstig is vervuild en maakt dat via de plaatselijke krant wereldkundig. Zijn broer is wethouder en ziet de stroom van welness toeristen afnemen en vreest dat het stadje gaat verpieteren.

Lubbers speelt de bewerking van de Schaubühne Berlin die hertaald is door Leon van der Sanden. Als Stockmann oreert tegen het volk gaat hij te keer tegen de bankboeven, maar haalt hij ook de vluchtelingenproblematiek aan en doet een vergaand voorstel voor de vervanging van de democratie. 'Want u wilt toch ook niet dat domme mensen beslissen over slimme mensen?'

Het is vooral deze passage die de zaal doet sidderen, want er wordt gloedvol gespeeld, vooral door Xander van Vledder die van Stockmann een bevlogen idealist maakt die evenwel ook snel erg blij met zichzelf blijkt. Als later zijn schoonvader dreigt met onterving lijkt het lot van Stockmann en zijn prille gezinnetje bezegeld. De idealist is geïsoleerd geraakt. Zo gaat dat met klokkenluiders. Ibsen en de makers van deze voorstelling laten dat op scherpe wijze zien.