Zachtmoedig en hypnotiserend

Choreograaf Sharon Eyal (Israël, 1971) danste van 1990 tot 2009 voor Batsheva Dance Company, werd aldaar muze van Ohad Naharin en ging later als choreograaf samenwerken met producent Gai Behar. Shraon Eyal Dance (S-E-D) werd opgericht in 2013 met Frankrijk als uitvalsbasis. Eyal is ook werkzaam voor gezelschappen als onder meer het Berlijnse Staatsballett, het Zweedse Koninklijke Ballet en nog vele anderen. Maar ook voor NDT maakte ze al eerder choreografisch werk.

Dit komende seizoen hebben S-E-D  en NDT de handen ineengeslagen voor een uitgebreide her-interpretatie en nieuw perspectief op haar werk Into the Hairy. Toen Emily Molnar, artistiek directeur van NDT, op de Sazburger Festspiele 2023 Into the Hairy zag, besloot de Israëlische choreografe Sharon Eyal de stoute schoenen aan te trekken. Molnars antwoord was gretig: ‘Samenwerken? Gaan we doen!” Nu, bijna twee jaar later, is er de wereldpremière van het gelijknamige werk - maar dan nu met 20 dansers van NDT 1 plus de acht van S-E-D. Per saldo is er aldus sprake van een nieuw werk, een werkelijke ‘re-creatie’; ook al is elke noot van de muziek van toen rechtop gebleven.

Op de intrigerende atmosferische muziek van Welshman Koreless (Lewis Roberts, 1991), een mix van techno met invloeden en klanken van klassieke koorzang en af en toe uitstapjes met Arabische invloeden, ontspint zich een avondvullend groepswerk dat zich voornamelijk in halfduister voltrekt. Soms zijn de patronen daarin minimalistisch, dan weer wat schokkerig of lijzig. De verschuivingen leiden fluweelzacht tot nieuwe opstellingen en formaties, als een mierenhoop waarin het collectief belangrijker is dan het individu maar toch ieder zijn eigen taal in het geheel bekleedt. Solo’s of duetten zijn nauwelijks te ontwaren, wel springen zo nu en dan een of meer dansers uit de band.

De kracht van het geheel is synchroniciteit - anders oogt het allemaal snel wat modderig. NDT en S-E-D slagen daar glansrijk in, en dat ondanks uitputtend voetenwerk, want de helft van de tijd staan en bewegen de dansers zich voort op hun tenen. En dat kost enorm veel kracht. Toch is aan de timing en synchroon uitgevoerde bewegingen vrijwel niks verkeerds aan te merken, zelfs niet na drie kwartier op de totale duur van vijftig minuten.

Bewegingstechnisch gezien kijken we behalve naar een mix van klassiek en modern, naar de creaties van Eyal: vrijwel iedere stap, iedere beweging die wordt ingezet en iedere pose die wordt aangenomen is vanuit haar binnenste opgeweld. Dat komt er in de praktijk van het maakproces op neer dat ze iedere beweging letterlijk tot in detail voordoet aan haar dansers,; de betrokken dansers worden geacht deze exact te kopiëren.

Noemenswaardig zijn de kostuums, want ontworpen door de artistiek leider van de Vrouwenafdeling van modehuis Dior. We zien een soort van bodystockings in zwart nylon, met hier en daar uitsparingen. Omdat ook de oogschaduw en andere make-up zwart is getint, en de haren veelal naar achteren bijeengebonden zijn, ogen de dansers ultrastrak, voor individualiteit is nauwelijks plek. Dat klinkt misschien wat ‘gothic’ in de oren. Toch is Into the Hairy vooraleerst een zachtmoedig en boeiend werk, een choreografie die je gaandeweg  inpakt, bij tijd en wijle zelfs een hypnotische uitwerking kan hebben.