Geslaagde ‘vrije interpretatie’ van het indrukwekkende boek van Sonja Barend.
4

Sonja - Toneelgroep Maastricht

TG Maastricht maakt goede inhoudelijke keuze

Gezien op: 

19 januari 2025 in DeLaMar

Te zien t/m: 

30 april 2025

Zondagmiddag vond in het Amsterdamse DeLaMar Theater de première plaats van Sonja van Toneelgroep Maastricht. Grote afwezige was Sonja Barend, die zich niet kon vinden in de toneelbewerking van haar autobiografie Je ziet me nooit meer terug.

In dat boek beschrijft ze haar levenslange zoektocht naar de feiten achter het verdwijnen van haar vader in 1942. Sonja was twee jaar toen twee nette Nederlandse mannen aan de deur kwamen met de vraag of meneer Barend thuis was. Sonja’s moeder aarzelde geen moment en zei ‘ja meneer’ waarna haar man werd afgevoerd, terwijl hij tegen zijn vrouw zei: ‘Je ziet me nooit meer terug.’

Auteur Vincent van der Valk en regisseur Servé Hermans hebben ervoor gekozen die dramatische queeste van Sonja Barend te doorspekken met flarden van haar televisieleven, waarin zij zich heeft ontpopt tot de beste interviewer van Nederland. Niet voor niets heet de jaarlijkse vakprijs voor het beste televisie-interview de Sonja Barend Award.
Barend was het met die ruime aandacht voor haar televisiewerk niet eens en distantieerde zich van het stuk. Voor het theaterpubliek, dat waarschijnlijk grotendeels de autobiografie niet heeft gelezen, pakt de keuze van Toneelgroep Maastricht echter goed uit. Met name de discussies tussen Ellen Blazer (Chava voor in ’t Hooft), eindredacteur van de talkshows van Sonja Barend, met wie zij een Joods oorlogstrauma deelde, zijn zeer waardevol om inzicht te krijgen in het dilemma van Sonja Barend.

Aan de interviewtafel op tv kon zij de meest weerbarstige gesprekspartner aan het praten krijgen, terwijl het haar niet lukte om haar moeder de essentiële vragen te stellen. Moeder hield het onderwerp verre van zich, maar ook de dochter leek niet door te durven pakken. Terwijl ze wel steeds meer in de gaten kreeg dat er een duister verhaal achter de relatie tussen haar vader en moeder schuil ging. Angela Schijf, die in de kleedkamer tot een goedgelijkende Sonja Barend is gekneed, heeft de ‘gespleten Sonja’ goed in de vingers. Ook al schiet zij soms ietwat emotioneel door als zij gekweld wordt door de gedachte dat zij haar levensopdracht niet kan volbrengen. 

Voor het gesloten doek vertelt Stefan de Walle -die we later ijzersterk in zeer uiteenlopende rollen terugvinden, van een zichzelf overschattende Limburgse priester tot Pim Fortuyn en de vader van Sonja- bij aanvang van de voorstelling dat het leven vol verzinsels zit. Met dat simpele uitgangspunt, waar geen speld tussen te krijgen is, kunnen theatermakers wel uit de voeten. De ontmoeting met de fictieve personage Hans (jawel, zijn vrouw heet Grietje), die Sonja toevallig op straat tegenkomt, is van belang. In het aanvankelijk stroeve gesprek komt het precaire onderwerp ‘overspel’ aan de orde. Later in de voorstelling zal dit gesprek een extra lading krijgen. Verzinsels, zoals ook een fictieve tweede versie van het befaamde interview met Pim Fortuyn, waarin Sonja Barend enorm uitvalt tegen ‘Wilders light’, zijn onmisbaar als bouwstenen voor deze geslaagde ‘vrije interpretatie’ van het indrukwekkende boek van Sonja Barend. 
 

Meer weten

Genre: