4

The Nation - Het Nationale Theater

Snel, geestig, actueel en intelligent toneel over de grote stad

Gezien op: 

5 juni 2017 in Muziekgebouw aan het IJ Amsterdam

Te zien t/m: 

januari 2018

Reikhalzend werd door toneelminnend Nederland uitgekeken naar de première van deze opvolger van mightysociety. The Nation is een ambitieuze poging van schrijver en regisseur Eric de Vroedt om op een Netflix-achtige manier toneel te maken. The Nation beslaat zes delen, waarvan de drie afzonderlijke delen dit voorjaar in Den Haag te zien waren. Maandag gingen deel 1 t/m 3 gezamenlijk in première op het Holland Festival.

De Vroedt stelde zich ten doel om hedendaags spannend drama te maken over het leven in de multiculturele grote stad waarvoor hij uitgebreid onderzoek deed in de Schilderswijk in Den Haag. Daarbij moest het gaan over wat de man in de straat bezig houdt maar tegelijkertijd ook politiek van belang is. Daarin is hij zeer geslaagd. The Nation is snel, geestig en intelligent toneel met na elke aflevering een fijne cliffhanger. Het is vernieuwend in zijn televisieserie-achtige aanpak en toch op en top theater.

Het verhaal begint met de verdwijning van een elfjarig jongetje met een moslim achtergrond, waarna in sneltreinvaart een carrousel aan ontwikkelingen wordt geschetst. Het joch, aangehouden wegens vandalisme, werd ruw behandeld door een politieagent die hem een kwartier later weer op straat zet waarna hij spoorloos blijft. We zijn getuige van een intern onderzoek op het politiebureau wat direct een fijne inkijk is in hoe de politie disfunctioneert. De moeder van Ismaël komt uit Afrika maar de jongen werd opgevoed door twee keurige Haagse D’ 66-achtige mensen waarvan de vrouw zich later bekeert tot Allah en een wijnbar opent voor moslima's. De broer van Ismaël, Damir, is lid van het wijk preventie team, maar blijkt later geradicaliseerd. Tegelijk is in Den Haag het project Safe City gelanceerd, een gated commumnity bedacht door een Trumpy projectontwikkelaar. Hij wordt bekritiseerd door een linkse Haagse wethouder met een voorkeur voor jonge jongens die op zijn beurt tegengas krijgt van een populistische politicus. Het knappe is dat in dit overvolle verhaal alles met alles verband houdt.

Na het eerste deel op het bureau volgt een flitsende Jinek-achtige talkshow die zich live afspeelt in een tv-studio waarin fijntjes de hedendaagse televisiejournalistiek op de hak wordt genomen. De scène na afloop met een dolgedraaide Damir die zich boos maakt en het publiek agressief aanspreekt, is merkwaardig vooral omdat het niet zo'n heldere functie heeft en publiek misbruiken achterhaald is. Deel drie heeft een veel lager tempo en kent een mislukte poging tot psychologiseren. Mooi zijn de regelmatige terugkerende beelden van een treitervlogger die de ontwikkelingen op ritmische wijze van commentaar voorziet, The Nation heeft een erg hoog realistisch gehalte waardoor het gevaar op de loer ligt van theater-over-het-journaal. In deel drie is dat minder maar dat is nu net niet het sterkste stuk. Maar het lukt De Vroedt wel uitstekend om zijn intrigerende verhaal telkens weer verrassende wendingen mee te geven, waardoor je nieuwsgierig blijft.

The Nation is zeer aansprekend toneel waarbij altijd wat gebeurt op de speelvloer en het is voortreffelijk gemaakt. Er wordt fenomenaal geacteerd vooral door Antoinette Jelgersma, Vanja Rukavina, Mark Rietman, Anniek Pheifer en Saman Amini die alleen op scherm aanwezig is, Het veelal zeer hoge tempo is uitermate aantrekkelijk en houdt je voortdurend scherp. Na de zomer worden in Den Haag de delen vier tot en met zes gemaakt die samen met de eerste drie delen vanaf november als marathon door het land gaan reizen. Bingewatching in het theater dus. Dat is nieuw. En spannend. Daar moet je bij zijn.

Foto's: Sanne Peper