Schitterend sieraad in ’t oeuvre

Net geen vijftig jaar oud, maar een halve eeuw later schittert het avondvullende ballet van George Balanchine nog steeds in volle glorie. In Amsterdam kon je Jewels bijna twintig jaar geleden voor het eerst bewonderen bij Het Nationale Ballet. De nieuwe balletgeneratie maakt er opnieuw een sprankelend sieraad van. Met belangrijke bijdragen van – hoe bijzonder! – drie repetitoren die als danser jaren met de choreograaf hebben gewerkt.

Het sobere, dienende decor is van Toer van Schayk, de fantastische kostuums zijn van Barbara Karinska en de heerlijke muziek werd perfect uitgevoerd door het Balletorkest onder leiding van Fayçal Karoui. Gabriel Fauré klonk uit de orkestbak bij Emeralds, waar de Franse romantiek het thema was, Stravinsky bij het door oude Broadway-musicals geïnspireerde Rubies en Tsjaikovski bij het klassieke Russische ballet Diamonds.

George Balanchine, volgens kenners de grootste dansvernieuwer van de twintigste eeuw, was dol op vrouwen en op juwelen. Het zien van een juwelierszaak met één etalage met diamanten, één met smaragden en één met robijnen zou voor hem de doorslag hebben gegeven om Jewels te maken. De volgorde van de drie balletten waaruit het stuk bestaat is al mooi gekozen. Het sierlijk-statige Emeralds wordt gevolgd door het speels-energieke Rubies en de avond wordt besloten met het overweldigend-grootse Diamonds. Het publiek heeft na twee balletten al veel moois gezien, maar bij de pas de deux van Olga Smirnova en Jacopo Tissi in dit deel klimt het haast op de stoelen van enthousiasme. Maar ook het aandeel van de groep is soms overweldigend.

Het is onvoorstelbaar hoe rijk de danstaal is van Balanchine en hoe ongelooflijk ingewikkeld zijn choreografische patronen. En dat oogt dan zo trefzeker en vanzelfsprekend alsof de grote meester het allemaal zo uit zijn mouw schudde. Als de hele club in die prachtkostuums op een gegeven moment op het toneel staat zou je ze stuk voor stuk ontroerd willen bedanken. Waar natuurlijk niemand op zit te wachten. Topavondje, of zoals mijn gezelschap later appte: ‘Zeiknat geregend en koud!!!! Maar het was het zeker waard!!’