Nederlof toont meesterlijk schrijverschap in Freudjes bij Mugmetdegoudentand

Drie zussen komen bijeen in het huis van Mathilde (Lineke Rijxman). In de slaapkamer boven ligt hun moeder op sterven. Anna (Ariane Schluter) logeert al enige dagen bij Mathilde en Renée (Karina Smulders) is gebeld omdat het einde van moeder nu echt nabij is. Voor een mogelijke euthanasie zijn al de nodige medicijnen verzameld in een koekblik. Al snel komen we het nodige te weten over de onvervulde verlangens van de vrouwen waar de titel van de voorstelling naar verwijst.

Opnieuw bewijst Joan Nederlof haar meesterlijke schrijverschap in deze harde satire. Haar tekst is bijzonder spitsvondig en bevat ontelbaar veel goede grappen. Dat zijn niet zozeer dijenkletsers, maar haar tekst is ontzettend raak in haar observaties van de hedendaagse mens en zijn geploeter om toch wat van het leven te maken. Vrijwel de hele voorstelling zat ik met een glimlach te kijken. Daarmee houdt Nederlof ons, maar dat geldt voor vrijwel al haar werk, een fraaie spiegel voor. Kijken naar het toneel van de mug is vaak ook lachen om jezelf en daarin troost vinden. Dat geldt in hoge mate voor deze De Freudjes, geen familie.

De regie van Lineke Rijxman is snel en dat geeft de voorstelling vleugels. Hier staan drie uitstekende actrices op toneel die zich met ogenschijnlijk groot gemak de personages eigen maken die Nederlof voor hen schiep. Karina Smulders is aandoenlijk als jonge arts die een glanzende carrière tegemoet lijkt te gaan. Ariane Schluter is aanvankelijk stoer maar wordt al snel sneu als ze in scheiding blijkt en ook nog in de schuldhulpverlening zit, hoewel dat eigenlijk een vreemde combinatie is. Rijxman, die naast de regie ook zelf speelt, is echter de ster van de avond. Haar mimiek en tekstbehandeling zijn ijzersterk. Haar Mathilde, type ouwe vrijster met hoge zorgbehoefte, is natuurlijk uitvergroot, maar ze maakt ook de bittere eenzaamheid die dat tot gevolg heeft, zeer goed invoelbaar. Dat wordt nog eens benadrukt in een prachtige slotscène die het lot van Mathilde nog eens pijnlijk duidelijk maakt.

De Freudjes, geen familie, 19 maart Toneelschuur, nog te zien t/m 25 augustus. 

Foto: Sanne Peper