Knisperende performance stemt tot nadenken

‘Ons leven is verweven met plastic’, zo constateren theatermakers Claire Hermans en Tijmen Teunissen in de programmatekst van Plastic Life. Ze maakten er een inspirerende voorstelling over. Plastic soep als boodschap is niet meer wereldschokkend, allang niet meer. Maar zou dat wel moeten zijn.

De plasticsoep in de Grote Ocean wordt geschat op 700.000 tot meer dan vijftien miljoen vierkante kilometer met mogelijk meer dan honderd miljoen ton. Oceaanstroming zorgt voor opeenhoping op een beperkt aantal plekken. Eind 2017 bleek uit een wetenschappelijk rapport dat ruim negentig procent van alle plastic afval wordt aangevoerd vanuit tien rivieren, waarvan acht in Azië en twee in Afrika. Met anderhalf miljoen ton plastic per jaar is de Yangtze in China als grootste vervuiler aangemerkt. De productie van plastic blijkt goeddeels afkomstig van een handvol multinationals, met ExxonMobil, Dow Chemical en Sinopec stijf aan kop.

Hermans en Teunissen noemen Plastic Life een ritualistische belichaming van het menselijk consumeren, die ‘in de kern duikt van ons moderne bestaan, waar het leven verweven is met de aanwezigheid van plastic’. En zo bevinden we ons oog in oog met een blauw-wit landschap, beter: een berg van witte en blauwe plastic wegwerptasjes. Het toekijkende publiek heeft eromheen plaatsgenomen, in een kring, als was het een seance. Snel na aanvang worden we vanuit die kring Teunissen gewaar, die zijn plaats al voor aanvang daar heeft ingenomen. Nadat hij is opgestaan braakt hij plastic zakjes uit, die zwierig op de afvalberg belanden. Naderhand verkent hij zelf de berg plastic, dansant, verdwijnt er tot soms halverwege zijn middel in – en neemt daarna gevoeglijk zijn oude plaats in de kring in.

In de plastic opeenhoping wordt daarna langzaam maar zeker beweging zichtbaar. Het blijken de contouren van een monsterlijk figuur dat geheel is uitgedost met en omhuld door plastic zakjes. Nadat Teunissen zich even later opnieuw in de plasticsoep heeft begeven, volgt een strijd -of is het een cohabitatie?- en wordt hij één met het monster, misschien opgeslokt door datzelfde monster. Zo transformeert hij zélf tot monster, terwijl uit die magische ontmoeting het lijf van een mens te voorschijn komt, gedanst door Emma Versluys, bij afwezigheid van maakster en bedenkster Claire Hermans.

Dankzij bewegingsvondsten, de uitdossing en boeiend tot ontwikkeling gebrachte toneelbeeld blijft deze lunchvoorstelling aankleven. De muziek van Teunissen zorgt daarbij voor de nodige stuwende werking. Al met al beklijft een mooie, woordeloze voorstelling – al gaat ‘mooi’ in tegen het te verfoeien karakter van het wezen van plastic in. Of is plastic dan toch een materiaal om te koesteren? Dat alles stemt tot nadenken.