Actuele voorstelling vertelt clichés, niets nieuws

Actueler kan bijna niet: Tata Steel, de voormalige Hoogovens) de schadelijke stoffen die de staalfabriek uitstoten en klimaatactivisme zijn momenteel hot topics. Een in potentie topcombinatie voor een schurende, interessante voorstelling waarin deze thema’s worden bekeken vanuit verschillende perspectieven. Helaas bevat Onder de rook van de Hoogovens louter clichés en vertelt het niets nieuws.

Het verhaal draait om de familie Can. Vader Eddy (Leòn Ali Çifteci) werkt – net als zijn eigen vader jaren geleden – al jarenlang bij Tata Steel. Ondanks dat zijn vader juist door het werken in de fabriek overleden is, heeft Eddy veel liefde voor de voormalige Hoogovens. Zijn zoon Ilias (Mingus Dagelet) echter is milieuactivist en strijdt onder andere tegen Tata Steel. Dan heb je ook nog moeder Sarah (Sytske van der Ster) en oma Dinie (Christine van Stralen). Laatstgenoemde takelt langzaam steeds meer af, maar probeert desondanks de groeiende spanning tussen vader Eddy en zoon Ilias steeds weer te sussen.

Tof is dat de voorstelling gespeeld wordt in het Hoogovensmuseum. Midden in het museum zijn twee tribunes geplaatst, aan weerszijden van het speelvlak. Het decor bestaat slechts uit vier plastic tuinstoelen en een uitrollende catwalk. Door de stenen vloer en de karige aankleding oogt het geheel amateuristisch. Ook het feit dat de personages, wanneer ze met elkaar praten, niet écht in dialoog lijken te zijn, maar eerder een monoloog afsteken, zorgt ervoor dat het verhaal niet realistisch overkomt, en niet raakt.

Er zijn vele losse verhaallijnen die beter uitgewerkt hadden kunnen worden, zoals het in een paar zinnen besproken thema dat moeder Sarah een promotievoorstel heeft gekregen, waarmee ze veel meer gaat verdienen dan haar man. Dit is echter een issue, want Eddy vindt het de taak van de man om kostwinner te zijn. De achterliggende redenen komen we nooit te weten, doordat niet dieper op dit verhaallijntje wordt ingegaan.

Ook is het een groot raadsel waarom er een lange monoloog van oma Dinie in het stuk zit, waarin ze vertelt over een ontmoeting met Rob de Nijs in haar jonge jaren, en uiteindelijk een Amsterdams lied voor ons zingt. Dit heeft echt niets met het verhaal te maken. Daarnaast ontbreekt gelaagdheid in de voorstelling. Iedereen gooit zijn visie op tafel in lange monologen, zonder echt inhoudelijke argumenten. Een lichtpuntje is wel de vele leuke, ongedwongen interactie met het publiek. Vooral Çifteci en Dagelet proberen echt nog wel iets van hun personage te maken, maar kunnen ondanks hun sterke spel helaas niet veel met deze tekst en enscenering.