Aangrijpend soms komisch vluchtverhaal

René Groothof speelt de joodse zakenman Otto Silbermann, Leny Breederveld speelt elk personage dat Silbermann op zijn vlucht uit Duitsland in 1938 tegenkomt. Dat zijn er nogal wat. Beide acteurs stappen regelmatig in en uit hun rol en spelen dat ze toneel spelen. Een fijne vondst die het treurige verhaal wat lichter maakt.

Otto Silbermann ontvlucht Berlijn na de Kristallnacht als het leven voor joden in Berlijn te gevaarlijk wordt. Hij wordt gedwongen zijn huis te verkopen voor te weinig geld en gaat met een koffer vol geld op reis. Zijn niet-joodse vrouw Elfriede is al ondergedoken bij haar broer in Parijs en Silbermann probeert per trein via België haar te bereiken. Hij ontmoet onderweg talloze mensen, zet voortdurend zijn geld in om zijn bestemming te bereiken en wordt zelfs verliefd. Als hij onderdak zoekt in het huis van zijn zwager blijkt hij niet welkom. Gedesillusioneerd gaat Silbermann weer de trein in, terug naar Duitsland. Hij weet niet waar hij naar toe moet, maar probeert het steeds groter wordende gevaar te ontlopen. Uiteindelijk raakt hij alles kwijt.

De reis van Silbermann lijkt op die van de talloze vluchtelingen die Europa in de afgelopen jaren zijn binnen gekomen. De paralellen met de toegenomen vreemdelingenhaat zijn onontkoombaar en maken dit verhaal uiterst actueel. De Reiziger is een bewerking van een roman van Ulrich Alexander Boschwitz uit 1939 waarvan het manuscript pas in 2017 bij een uitgever terecht kwam. Het boek verscheen een jaar later en werd direct in het Nederlands vertaald. Helmert Woudenberg maakte er een toneelbewerking van en dat deed hij voortreffelijk. Niet alleen doordat hij de spelers in en uit hun rol laat stappen, maar ook door de soepel klinkende dialogen. De reiziger is aangrijpend en soms komisch. Aike Dirkzwager regisseerde sober waardoor de prachtspelers Groothof en Breederveld -vroeger een stel- volop tot hun recht komen. Breederveld speelt wel tien rollen en dat doet zeer overtuigend, vaak met een aangename kwinkslag, een genot om te zien. Ook de steeds verder gaande beklemming van Silbermann wordt door Groothof mooi uitgespeeld.