Raymi Sambo als Willem III excuseert zich voor zijn regering die bestaat uit ‘angsthazen en opportunisten’, foto: Gertien Koster
5

Theatergroep Aluin en Raymi Sambo Maakt - Ik zeg toch sorry

Aangrijpend docudrama over slavernij

Gezien op: 

14 juni 2022 op Oerol

Te zien t/m: 

31 december 2022

Tegen het eind verschijnt dan toch nog de koning op 1 juli 1863, de dag dat in Nederland de slavernij wordt afgeschaft. Raymi Sambo als Willem III excuseert zich voor zijn regering die bestaat uit ‘angsthazen en opportunisten’. Het is een mooi moment in het orginele, zeer aangrijpende Ik zeg toch sorry dat Theatergroep Aluin en Raymi Sambo Maakt samen spelen.

De voorstelling laat een groep acteurs zien die 1 juli 1863 naspeelt. Een voorstelling in een voorstelling dus. Telkens als de acteurs af zijn, spreken ze met elkaar over wat ze spelen. Zo zegt Sambo: ‘Witte mensen houden niet van oplossingen’. Waarop zijn medespeler Nard Verdonschot, die vlak daarvoor als racistische plantagehouder te zien was verzucht: ‘We kunnen van alles proberen maar worden toch gecanceld.’ Die intermezzo’s vormen samen met die dag in 1863 een prachtige mozaïekvoorstelling die het debat over institutioneel racisme alle ruimte geeft.

Maar dat is niet het enige wat deze voorstelling zo ontzettend de moeite waard maakt. Ik zeg toch sorry is een uiterst intelligent gemaakte mix van geschiedenis en drama met een sterk documentair karakter maar ook een pleidooi voor wit huiswerk zonder drammerig of moralistisch te zijn. Dat is razend knap en komt vooral door het personage van Sambo als ceremoniemeester die tijdens de viering op 1 juli 1863, die geen viering mag zijn, aanhoudend kritische vragen stelt aan premier Thorbecke, bijvoorbeeld over excuses. Even later verzucht Sambo als hij weer even af is: ‘Ik probeer in die tijd te kruipen, maar dat lukt me niet. Die tijd kruipt in mij.’ Dennis Coenen als Thorbecke spreekt over versterking van de economie en de afschaffing van slavernij. De staat compenseert de slavenhouders, maar niet de slaven, sterker nog, de tot slaaf gemaakten worden onder druk gezet om nog tien jaar betaald voor hun plantagebaas te blijven werken. Een vrouw leest even later een brief aan haar baas voor waarin zij dit op indrukwekkende wijze weigert. Zo is deze voorstelling een vlotte aaneenschakeling van wisselende scènes in wisselende tijden.

Naarmate Ik zeg toch sorry vordert, grijpt het me steeds meer naar de keel. Vol schaamte loop ik aangedaan de voorstelling uit. Hulde voor Raymi Sambo en Victorine Plante die samen deze briljante voorstelling bedachten. Die titel is zo verdomd goed gekozen. Ik zeg toch sorry is toegankelijk voor iedereen. Dat maakt het ook zo razend knap. 


.

Meer weten

Genre: