‘Junior’ dansers steken collega’s naar de kroon

Niet doorvertellen dit - maar Den Haag heeft niet één, maar twéé gezelschappen binnen de stadspoorten. Die allebei, werkelijk waar, wereldtop zijn: NDT 1 en NDT 2. NDT 2 zou je de school kunnen noemen voor het klaarstomen in ‘1’. Jonge dansers mogen er tot een bepaalde leeftijd deel uitmaken. Daarna is het: òf doorstromen naar 1 òf elders aan de slag.

Aan het programma Falling into Shadow van de ‘jonkies’ van NDT 2 alleen al valt af te lezen dat de verschillen tussen ‘1’ en ‘2’ minimaal zijn, nog versterkt doordat ‘2’ choreografieën danst die ‘1’ ook op het repertoire heeft.

Neem Wir sagen uns Dunkles (Wij zeggen duistere dingen tegen elkaar), een werk dat choreograaf Marco Goecke (Duitsland, 1972) in 2017 maakte voor NDT 1. De schokkerige, stop-motion bewegingen, onafgebroken en bliksemsnel uit te voeren bewegingspatronen, ogen bij ‘2’ net zo fris en energiek als bij ‘1’. De dansers van ‘2’ communiceren in Goeckes taal, alsof ze nooit een andere hebben geleerd, en drukken duisternis uit, zonder woorden. Geen sinecure. Want wat Goecke doet is aloude bewegingen uit het klassieke balletidioom stopzetten, deconstrueren en bevriezen, om ze aaneen te smeden tot een jachtige reeks poses. De bewegingen zijn zó vlug en volgen elkaar zo snel op, dat je als danser nauwelijks tijd krijgt om adem te halen. Ook bij het toekijkende publiek stokt nu en dan de adem voor de choreograaf die tot voor kort buitengesloten werd vanwege zijn ‘poepincident’ met een Duitse recensente. Live uitgevoerde muziek van Schubert, Schnittke wordt afgewisseld met op geluidsband Placebo terwijl het geluid van verticaal opgebrachte kwasten achterop de broeken van de dansers zich vermengt met de muziek.

Walking Mad van Johan Inger (Zweden, 1961) is uit 2001, maar werd eveneens gemaakt op de toenmalig dansers van NDT 1. De dansers van NDT 2 laten ook in dit werk zien dat ze NDT 1 qua dansprestaties ook in dit geval rechtstreeks naar de kroon kunnen steken. Gezet op de Bolero van Ravel en Für Elina van Arvo Pärt, live uitgevoerd, over relaties in verschillende vormen en omstandigheden, ontspint zich met veel elan en knipoogjes naar de vermeende erotiek die aan Ravels werk wordt toegedicht, een geestig kat- en muisspel tussen man en vrouw. Op het eerste oog oogt het allemaal wat oppervlakkig misschien, culminerend in een enerverend groepsstuk. De epiloog, een duet, verleent het werk niet per se meer diepgang, maar brengt wel meer emotionele lading aan. Goed om een jongere generatie met dit aanstekelijke werkje kennis te laten maken. Angsten, verlangens en humor ontmoeten de lichtheid van het bestaan.

Dat NDT topchoreografen aan zich weet te verbinden wisten we al. De prijswinnende Botis Seva (Verenigd Koninkrijk, 1991) is danskunstenaar, choreograaf en regisseur. Door hiphop te mixen met fysiek theater en hedendaagse dans, en klassieke dansgezelschappen als zijn vehikel te kiezen voor zijn ‘taal’, koos hij buiten gebaande paden te treden. In de wereldpremière Watch Ur Mouth stelt hij zich de vraag wat we zien als we de traditionele blik van binnen naar buiten, ergens tussen hoop en vrees, eens om te keren door die van buiten naar binnen te richten. Zijn werk verbeeldt een reis door het eindeloze rumoer van het dagelijks leven, en gebruikt daarvoor dans, maar ook veel niet altijd te doorgronden teksten vanaf geluidsband. Het resultaat is een tamelijk raadselachtige choreografie die helaas ook letterlijk is gehuld in een overdosis aan nevelen, terwijl vanaf de geluidsband grommende subwoofers  het sound system van Amare overuren bezorgen. De veelheid aan tekst en teksten die over de kijker worden uitgestort laten het doodslaan. We zijn eerder getuig van een luister- dan een dansspel.

Niettemin is het avondvullende programma geslaagd, van grote klasse zelfs, onder meer door de grote variëteit aan stijlen en muziek die erin zijn samengebracht.