Zinderend circustheater in Zutphen

Op zaterdagmiddag op het Gravenhof komen enkele tientallen mensen het stadhuis van Zutphen uit met klapstoeltjes onder de arm. Ze hebben een preview van Follow me gezien. Deze grootse show neemt een paar honderd toeschouwers op sleeptouw door de prachtige straten van de hanzestad.

Ward Mortier en Thomas Decaesstecker zijn de kern van Be Flat uit Gent. Ze zijn het hoogtepunt van Festival Oeverloos. De twee maken er een groot feest van vol plezier met acrobatische trucs en muziek. Ze halen onwaarschijnlijke toeren uit temidden van hun toeschouwers. Die worden soms ook deelnemers dankzij deze klapstoeltjes waarop je kunt zitten, trommelen, boven je hoofd kan zwaaien, dansen, anderen kunt vangen en wat al niet meer. De twee Vlamingen zijn enorme gangmakers. Het publiek doet gretig wat zij willen. Ze communiceren met zinnetjes van één woord en vooral met veel lichaamstaal. Dat werkt fantastisch. Het duo laat zich graag inspireren daar wat er op dat moment gebeurt. En dat is veel. Heel veel. En dat is leuk. Heel leuk. Be Flat wil vooral contact maken en iedereen lol bezorgen, maar doet dat zo aanstekelijk dat het publiek al snel een soort grote familie wordt waar iedereen gezamenlijk vooral onbekommerd geniet. Zo wordt een vrouw in een scootmobiel opeens het middelpunt in een idiote polonaise waarbij iedereen de grootste pret heeft, vooral de scootmobielvrouw die opeens hoofdrolspeler is en tranen met tuiten lacht. Dat voelt erg warm en is verschrikkelijk grappig. Mortier en Decaesstecker zorgen voor ongecompliceerde, pure vrolijkheid. Ze beklimmen oude stadsmuren, springen van gevelraam naar balkon en spelen met een ijzeren ladder waarvan even later de treden ook als fluit dienstdoen in een prachtig, grappig duet. De twee maken ook nog eens heel fijne beeldgrappen door te verdwijnen achter een muur en een seconde later als iemand anders terug te komen. De mensen met de klapstoelen krijgen telkens een andere rol. Het theater van Be Flat is snel, speels en mateloos fascinerend.

Eerder die dag zag ik nog meer moois, zoals Pol en Freddy De Cuyper. Twee Vlaamse jongleurs die op een pleintje met elkaar de competitie aangaan. Scheidsrechter Bram Dobbelaere spreekt live commentaar uit en doet dat meeslepend en droogkomisch. Het publiek wordt met rode en blauwe petjes gebombardeerd tot supporters van Pol met de rode kegels en Freddy met de blauwe kegels. Het jongleergeweld is doldwaas en virtuoos. Het publiek wordt aanstekelijk opgehitst door de scheidsrechter die ook verslaggever is en daarbij op geestige wijze partij kiest. Op weer een ander pleintje zie ik Roman Škadra met zijn esthetische avonturen op een rode bal in een solo waarbij Škadra zichzelf keer op keer in hopeloze situaties begeeft, op de grens van fysiek en emotioneel uithoudingsvermogen. Absurd Hero heet zijn show en dat is een sterke titel die precies weergeeft wat Škadra laat zien. Op een hofje speelt het Vlaams/Nederlandse duo DeRonde/Deroo een raadselachtige performance getiteld It really hurts when your head hits the concrete. De ene man zeult rond met ce andere man. Wat de verhouding tussen de twee is weten we niet. Op een soundtrack met verstilde muziek gadegeslagen door uiterst geconcentreerde toeschouwers zie ik de twee op een klein grasveldje tussen prachtige oude gevels een zwijgend machtsspel uitvoeren waarbij de een telkens weg gaat maar ook weer terugkeert. Dat herhaalt zich in verschillende variaties. De ene man gebruikt de ander als stoel en paard, maar ook als juxe-box. Er zitten prachtige, komische scènes tussen wanneer de klanken opeens overgaan in stukjes van bekende liefdesliedjes en De Rondes mond een zoekende radiofrequentie lijkt. De mannen kennen elkaar van de mime-opleiding en zijn perfect op elkaar ingespeeld. Zo mooi dat dit straatfestival zo’n voorstelling zo goed in de stad weet te plaatsen zodat het publiek optimaal kan genieten. De inhoud blijft raadselachtig, maar het spel blijkt bij het applaus enorm gewaardeerd door de Zutphenaren.

Festival Oeverloos biedt zinderend theater. Het is het geesteskind van Norbert Busschers, ooit oprichter van Gajes dat dertig jaar door heel Europa voorstellingen speelde. Busscher is een sterke stimulator van het betere straattheater die nog steeds op talloze terreinen actief is en nu al acht jaar dit festival organiseert. Busschers kiest hier voor circustheater dat voor iedereen te volgen is. Als je alles wilt zien wandel je zo’n vijf kilometer door de stad langs ruim tien voorstellingen die allemaal een grote kwaliteit hebben. ’s Avonds is er muziek in Het Koelhuis, een oud industrieel pand waar vroeger vlees gekoeld werd. Het pand achter het station in Zutphen is ook festivalcentrum waar publiek en makers  samenkomen. Oeverloos is een pareltje voor fijnproevers en een stuk goedkoper dan Oerol. 

De data van Oeverloos in 2026 zijn nog niet bekend, check het hier dan zie ik je daar.