Benjamin Kuitenbrouwer heeft het patent op een nieuw genre, de circusconference., foto: Gertien Koster

Verslag Over het IJ Festival (2)

Het festival rond het NDSM-terrein besteedt als vanouds veel aandacht aan jonge nieuwe theatermakers. Befaamd is onder meer het zeecontainerprogramma waarin makers spelen die net zijn afgestudeerd. Daarnaast presenteert Over het IJ voorstellingen van talent dat onderdeel is van een subsidieregeling voor nieuwe makers. Dat Elias De Bruyne daar ook in voorkomt, is curieus daar hij al een jaar of zeven voorstellingen maakt. Maar ook Benjamin Kuitenbrouwer is al jaren actief, beide zijn geboren in 1988.

Dat een voorstelling die nergens over gaat, toch ergens over kan gaan? laat Elias De Bruyne zien in De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit. Waar het over gaat ga ik echter niet opschrijven, want dan is de lol er af. Waar het dan toch over gaat?  Over kijken. Kijken naar iets wat er niet is. Of misschien toch wel? Ook gaat het over verwachtingen. En de inlossing daarvan die wel of niet komt. Dat is aan de toeschouwer. Sommigen zullen enthousiast zijn. Anderen waarschijnlijk helemaal niet. Ik zat daar ergens tussenin. De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit is zeker origineel. Als De Bruyne eindelijk op het podium staat, ongemakkelijk kijkt en niets zegt, zijn dat momenten van grote schoonheid die ook onweerstaanbaar grappig zijn. Dat komt vooral door de opbouw van de performance. Die is weliswaar zeer uitgekiend, maar vraagt ook behoorlijk wat geduld van de toeschouwer. De Bruyne is weird en onvoorspelbaar. En ook al viel het me dit keer niet helemaal mee, een volgende keer, ga ik zeker weer kijken. O en misschien doet de naam van zijn voorstelling je denken aan Jetse Batelaan? Klopt helemaal, want De Bruyne speelde in verschillende voorstellingen van hem. Daarvoor, in 2016 al zag ik De Bruyne al eens in Beats of love, een hilarische Parade-voorstelling waarin hij zegt dat het nergens over gaat. En toch gaat het ergens over. De Bruyne is een Vlaming. De liefhebber weet genoeg. (JS)

Origineel, grappig, intrigerend en uitermate sympathiek is 60% Banaan van Benjamin Kuitenbrouwer alias Monki. Hij heeft het patent op een nieuw genre, de circusconference. Het is een term die de lading goed dekt, want terwijl Kuitenbrouwer ondersteboven hangt debiteert hij allerlei wetenswaardigheden over de wereld van gister, vandaag en morgen. Op het speelvlak staan drie palen, de eerste staat voor 1950, de tweede voor 1988, Kuitenbrouwers geboortejaar, en de derde voor 2022. Die palen verbindt hij met gekleurde linten die thema’s voorstellen zoals levensverwachting, kindersterfte, de ozonlaag, geletterdheid en als grap tussendoor het aantal gekleurde ministers in Nederland. Zo leren we dat de geletterdheid in de wereld steeg van 55 % in 1950 naar 86 % nu en dat de levensverwachting in de afgelopen dertig jaar toenam van 63 naar 74 jaar. Dat het gat in de ozonlaag over een tijd dicht zal zijn en dat het aantal oorlogsslachtoffers gedecimeerd is sinds 1950. Dat geeft de burger moed. Door de linten aan de palen te knopen ontstaat een grafiek. En passant vertelt Monki dat de mens voor 60% hetzelfde DNA heeft als de banaan. Terwijl zijn collega’s somberen over het klimaat en de toestand in de wereld, laat  Kuitenbrouwer een positieve boodschap horen. Heel verfrissend, dit geluid van deze innemende performer. Tot slot vraagt hij hulp van het publiek om hem te helpen bij het uitbeelden van de toekomst. De wereldbevolking groeit langzaam door naar 10 miljard mensen maar de kindersterfte neemt af. Monki drukt de toeschouwers op het hart om terug te denken aan deze grafiek als een cynicus verkondigt hoe slecht de mens is of wanneer het kommer en kwel is bij het kijken naar het nieuws. En hij vraagt het publiek om deze boodschap vooral door te vertellen, te beginnen bij de mensen aan de bar op het festivalterrein. (GK)

Over het IJ duurt nog t/m 17 juli. Elias De Bruyne met De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit is ook nog te zien op Theaterfestival Boulevard in Den Bosch dat begint op 4 augustus.

Tekst: Gertien Koster en Jos Schuring