Verslag Over het IJ Festival (1)
Over het IJ Festival in Amsterdam-Noord bestaat dertig jaar en blikt nauwelijks terug, maar vooral vooruit. Bravo. Het is altijd een makers-festival geweest, met focus op vernieuwing en dit jaar onder meer veel aandacht voor jongeren. Op 12 juli zullen jonge spelers van Theater De Gasten De staat van de jongeren uitspreken op het Festivalhart op het NDSM-terrein.
De focus op jongeren komt onder meer tot uiting in Angry young men van Wat we doen. ‘We vinden dat de samenleving ons moet beschermen, maar als je als achttienjarige in een gestolen auto zit met een AK 47 op je schoot om iemand overhoop te schieten, hoe veilig heeft de samenleving jou dan gehouden?’ Aldus regisseur Floris van Delft in nummer 1 van Scenes dit jaar. In Angry young men zien we twee jonge schutters en hun moeders. Ze staan midden in de zaal en beurtelings voeren ze het woord. Ze spelen op de zaal en gaan met regelmaat met het publiek in gesprek. Over fouten en verantwoordelijkheid nemen. De tekst van rapper Winne is een soepel rijmend geheel vol straattaal, zeer overtuigend gebracht door Imanuelle Grives, Laurien van Rijswijk, Mees Hilhorst, Juan Zyad. Angry young men is uiterst realistisch en lijkt daardoor misschien moraliserend, maar is het dat ook? Regisseur Van Delft vraagt met de voorstelling aandacht voor hangjongeren die verleid worden door snel geld en dure auto’s en zo in de criminaliteit belanden. Door de interactie met het publiek maar ook de verhalen van moeders op te voeren proberen de makers uit te vinden hoe de levens van de twee jongens anders hadden kunnen verlopen. Het project is omgeven door voor- en nagesprekken en een podcast. Van Delft toont zich wederom een uiterst maatschappelijk betrokken theatermaker die met een aansprekende relevante voorstelling juist ver weg blijft van moralisme.
A garden of heavenly delight van Likeminds is een performance van Luit Bakker, ook bekend van het vrouwencollectie Isla Bonita. We zijn in 2069, een tijd waarin het anders zijn zo’n beetje verboden is geworden. Bakker predikt haar liefde voor vrouwen en belooft ons een reis om de realiteit te bevechten, op zoek naar jezelf en naar je eigen binariteit. Gaat dit over haat tegen hetero’s of is het vooral een hart onder de riem van de lhbtqi+'gemeenschap? Het laatste natuurlijk. De satire is onmiskenbaar. Maar Bakker toont zich wel behoorlijk militant, wat niet vreemd is gezien de afnemende tolerantie jegens niet-hetero’s. De theatermaker vraagt het publiek wie hetero is. Als ik mijn hand op steek krijg ik de vraag hoe het is om hetero te zijn. Als ik ‘heerlijk’ antwoord is dat oké. Godzijdank, het mag. Niettemin word ik wel met zogenaamde ondersteuning van de zaal ‘gereinigd.’ De performance van Bakker is zeker amusant en de bewegende beelden van visueel kunstenaar Pleun Gremmen erg fraai, maar als aanklacht tegen de dominantie van een heteronormatieve wereld blijft A garden of heavenly delight toch wat magertjes.
Jos Schuring
Oprichter en hoofdredacteur van Scènes. Was en is ook actief voor Theaterkrant, Het Financieele Dagblad, Haarlems Dagblad en tijdschriften als Theaterkrant Magazine en Heaven Popmagazine. Maakte samen met Loek Zonneveld en Rieks Swarte een boek over de Toneelschuur en schreef een boek over de PeerGrouP. Was in een vorig leven hoofdredacteur van CJP Magazine.
