SELECTIE NEDERLANDS THEATER FESTIVAL BEKEND

Het Nederlands Theater Festival heeft bekend gemaakt welke voorstellingen van het afgelopen seizoen een reprise verdienen op het festival. ‘We hebben genoten van de wijdse rijkheid die ons veld te bieden heeft. Klassieke vormen worden losgelaten en er wordt expliciet de vermenging met dans, muziek en performance gezocht.’ De Nederlandse Toneeljury selecteerde uiteindelijk elf voorstellingen, als de meest indrukwekkende van het afgelopen seizoen: vijf voor de grote zaal, vijf voor de kleine en één op locatie.

Grote zaal:
[meeuw] van Toneelhuis, Olympique Dramatique, Theater Arsenaal
Uit het juryrapport:
[meeuw] is een compleet nieuwe hertaling van Tsjechovs klassieker naar Gebarentaal, gespeeld door een gemengde cast van horende en niet-horende toneelspelers. Het gebeurt niet vaak dat een stuk van Tsjechov zoveel verfrissende nieuwe lagen krijgt. In plaats van een doventolk op het podium heeft de cast twee jaar gestudeerd om Vlaamse Gebarentaal onder de knie te krijgen. En wordt het geheel boventiteld en zelfsin deze boventiteling is er ruimte gevonden voor geïntegreerd spel. Niet alleen ontsluiten de makers en spelers daarmee deze klassieker voor een niet-horend gemeenschap, het levert een indrukwekkend ensemblespel op. Er ontstaat een theatertaal die ontzettend rijk en genuanceerd is, zonder ook maar een woord te zeggen.
The Almighty Sometimes van Theater Oostpool | Daria Bukvić
Uit het juryrapport:
De opening is al meteen raak. In een filmische montage wordt ‘The Almighty Sometimes’ onontkoombaar persoonlijk gemaakt. Allereerst de geprojecteerde opdracht aan de moeder van regisseur Daria Bukvic en vervolgens het hoofdpersonage gespeeld door Selin Akkulak die de vierde wand doorbreekt. Ze kijkt het publiek recht in de ogen en zal ons de rest van de avond deelgenoot maken van haar zoektocht. Het is de geestelijke kwetsbaarheid van dit hoofdpersonage die je leert kennen, en waarover je leert begrijpen dat het een ongrijpbare kracht is die veel effect heeft op haar en haar naasten.
NACHTWACHT van NITE + Club Guy & Roni + HIIIT + Asko Schönberg + NKK NXT
Uit het juryrapport:
In deze loot aan de stam van het oeuvre van regisseur Guy Weizman, waarin hij op zijn onnavolgbare wijze dans, toneel en muziek verbindt zijn we getuige van de laatste reis van een mens. Het is een tijdloos verhaal, en tegelijk urgent in het sterk vergrijzende Westen. Een man op leeftijd wordt opgenomen in een verzorgingstehuis en dan neemt het zorgsysteem het over. Wat schrijnt is de wijze waarop iedereen vol goede bedoelingen zichzelf en de ander voorbijloopt. Het stuk is bij vlagen dieptriest, maar ook hoopgevend, omdat er steeds een poging wordt gedaan om zichzelf, elkaar en het leven te begrijpen.
De wand van ITA Ensemble / Eline Arbo
Uit het juryrapport:
De roman ‘De Wand’ (1963) van Marlen Haushofer bestaat uit de dagboekaantekeningen van een vrouw die noodgedwongen in een jachthuis in de bergen moet zien te overleven. Er is een mysterieuze glazen wand verschenen, die haar scheidt van de rest van de wereld, waar een dodelijke ramp plaatsvond. Daar, teruggeworpen op de natuur, komt ze samen met de dieren en de elementen tot de essentie van het menszijn. Eline Arbo smeedt dit zelfbewuste boek om tot een voorstelling die grenst aan een natuurervaring zelf.
Giovanni’s Room van ITA Ensemble / Eline Arbo
Uit het juryrapport:
In ‘Giovanni’s Room’ brengt regisseur Eline Arbo een aangrijpende en muzikale bewerking van James Baldwins klassieke roman uit 1953. De voorstelling vertelt het verhaal van David, een jonge Amerikaan van goede komaf in Parijs die verwikkeld raakt in een hartstochtelijke relatie met de barman Giovanni, uit de arbeidersklasse. Terwijl David wacht op de terugkeer van zijn verloofde Hella, wordt hij geconfronteerd met zijn diepste verlangens én de angst om die te erkennen. Wanneer Hella terugkeert, staat hij voor de voor hem onmogelijke keuze tussen conformiteit en authenticiteit.

Kleine zaal:
De Herontdekking Van De Hemel van Manu van Kersbergen & .Multibeat
Uit het juryrapport:
De voorstelling ‘De Herontdekking van de Hemel’ is gemaakt door Manu van Kersbergen in samenwerking met muziekcollectief .multibeat, bestaande uit Boudewijn Pleij (toetsen), Thijs van Zutphen (bas) en Aron Smit (drums). In de voorstelling wordt de rol van taal in het scheppingsproces van een werkelijkheid onderzocht. Vormtechnisch wordt voortgebouwd op de dialoog tussen woordkunst en compositie. Van Kersbergen neemt ons mee in een universeel verhaal met een ontroerende persoonlijke wending. .multibeat speelt live een organische sound van soulvolle hiphop, jazz enexperimentele soundscapes waarin Manu’s woorden prachtig thuiskomen.
De dood van Benny Simons van Orkater
Uit het juryrapport:
De Dood van Benny Simons is een gelaagde en urgente voorstelling over mannelijkheid, verlies en de zoektocht naar identiteit. In zijn indrukwekkende theaterdebuut schetst regisseur Shady El-Hamus een indringend portret van een jonge man die ten onder gaat aan het opgelegde beeld van de ‘echte man’. Vanuit het hiernamaals kijkt Benny terug op zijn leven en probeert hij te begrijpen wat er misging én of er nog iets valt recht te zetten voor de mensen die hij achterliet.
Jongensuren van Toneelschuur Producties | Koen Verheijden
Uit het juryrapport:
Koen Verheijdens zorgvuldig gestileerde regie van ‘Jongensuren’ brengt veel gelaagdheid in het karakter van het hoofdpersonage, de romancier Andreas Burnier (pseudoniem van C. I. Dessaur, 1931-2002). In losse scènes tovert hij haar op: als het beschadigde Joodse onderduikkind Simone dat zich uit lijfsbehoud een nieuwe identiteit moet aanmeten, en later als zoekende tiener en student rechten die speelt met haar genderidentiteit en in Amsterdam het avontuur en het volle leven zoekt. Koen Verheijdens grip is in elke scène voelbaar, elk detail is weloverwogen. Jongensuren is daardoor niet alleen een warmhartig eerbetoon, maar ook een ode aan hoogstpersoonlijk, vrijgevochten theater.
The horse of Jenin van Troupe Courage
Uit het juryrapport:
De titel van deze indringende comedyvoorstelling refereert aan het resultaat van een kunstproject in Jenin; een paard, gemaakt van puin na de verwoestingen in Jenin tijdens de Tweede Intifada. Voor de jonge Alaa Shehada betekende dit zijn eerste kennismaking met kunst en theater. Hij heeft nu zijn belevenissen met het paard, waar het paard symbool voor staat in Jenin en momenten uit zijn eigen leven, verwerkt tot een indrukwekkende, grappige en tragische voorstelling.
Schuldig kind van Het Nationale Theater | Belle van Heerikhuizen
Uit het juryrapport:
De voorstelling is gebaseerd op de boeken ‘Schuldig Kind’ en ‘Mijn Meneer’ van Ted van Lieshout. Het schuldige kind is Ted, een puberjongen die we volgen op zijn zoektocht naar het worden wie hij is. Hij ontmoet een volwassen man, Meneer, die daar sluw op inspeelt. De behoefte van de jongen op zoek naar waardering en genegenheid wordt door hem uitgebuit. De regie en het spel gaan samen een synergie aan die helder over het voetlicht brengt welke mix van verlangen, vriendschap, verwarring en twijfel door het lijf giert van de puber in zijn contact met Meneer.
Op locatie:
Voor ze verdwijnen van Het Houten Huis, Theater STAP
Uit het juryrapport:
In deze locatievoorstelling laten een zelfvoldane Poolse wetenschapper en een boswachter ons meekijken bij hun onderzoek naar een nieuw ontdekte soort: de kabouter. In een afgebakende zone in het bos, vlak voor de tribune waarop het publiek zich bevindt woont een kolonie kabouters, die met behulp van een hoop ingewikkelde en haperende apparaten optisch vergroot kunnen worden. En wat een wonderschone keuze om de kabouters door mensen met het Syndroom van Down te laten spelen. Regisseur Elien van den Hoek viert de kracht van de verbeelding in dit bij vlagen nogal grimmige sprookje.

DE CABARET COLLECTIE
Met de Cabaret Collectie wil het theaterfestival in samenwerking met De Kleine Komedie ‘een staalkaart van het meest urgente, originele en ontroerende cabaret van het afgelopen seizoen’ laten zien. De selectie werd gemaakt door de Cabaret Commissie, waarin Floor Nicolas (voorzitter), Cyanne Moe-Tjon, Dick Zijp en Sander Janssens zetelen. Zij kozen voor:
Animal Farm van Flip Noorman
Uit het juryrapport:
‘Animal Farm’ is Flip Noormans eigenzinnige bewerking van George Orwells literaire klassieker, een conceptueel ijzersterke voorstelling met een scala aan muzikale portretten en scherpe maatschappijkritiek. Er is niemand die het publiek zo nonchalant op zijn bek kan slaan als hij, wat hem tegelijkertijd aimabel en gevaarlijk maakt.
Unplugged van Alex Ploeg
Uit het juryrapport:
Met ‘Unplugged’ brengt Alex Ploeg een geweldig opgebouwd programma, waarin hij toewerkt naar een aangrijpend verhaal over de tijd dat hij zijn bed niet meer uitkwam. Ploeg toont zich niet alleen een onbedaarlijk grappige stand- upper, maar ook een geweldige acteur, die zijn schlemielerige kant heerlijk uitbuit.
Doe maar rustig van Kim Schuddeboom
Uit het juryrapport:
In ‘Doe maar rustig’ vertelt Kim Schuddeboom heftige persoonlijke verhalen over de euthanasie van haar vader en stiefvader, die door de absurde plotwendingen en droogkomische observaties ook aan het lachen maken. Ze staat met groot gemak op het podium, en blinkt uit in soepele publieksinteractie.
Onbekommerd van Tim Fransen
Uit het juryrapport:
‘Onbekommerd’ voelt als de volgende stap in Fransens makerschap, waarbij hij zijn vertrouwde combinatie van filosofische overpeinzingen en piemelgrappen tot een perfecte synthese brengt. Zijn intelligente morele reflectie op geëngageerd theater blijft niet in het cerebrale hangen, maar speelt sterk in op de emotie én werkt op de lachspieren.
Witte ruis van Soundos
Uit het juryrapport:
Haar eigen gevechten vormen de rode draad van haar nieuwe programma: met het moederschap, verwachtingen van haar omgeving, recensenten, de maatschappij. Met haar compromisloze podiumpersoonlijkheid en haar radicale eerlijkheid, heeft Soundos met ‘Witte ruis’ een belangrijk, activerend, tot nadenken stemmend en vooral ook heel grappig cabaretprogramma gemaakt.
Maarten zingt van alles van Maarten Heijmans
Uit het juryrapport:
Heijmans vliegt elk lied aan als monoloog: het worden compacte drama’s van gelaagde, worstelende personages. Met zijn precieze acteerwerk sorteert hij een haast magnetische onvoorspelbaarheid, waardoor het onmogelijk is niet naar hem te blijven kijken. Hij durft ver te gaan in smeuïg spel, zonder dat het ergens vervlakt.
Net alsof van Jochem Myjer
Uit het juryrapport:
‘Net alsof’ is een reflectie op humor in moeilijke tijden. Met aanstekelijk plezier en een bak mededogen verheft Myjer het vrolijke geploeter dat de mens (hijzelf voorop) eigen is, tot kunst. Resultaat is een onversneden komische én onvervalst ontroerende theatervoorstelling, waarbij het simpelweg onmogelijk is géén leuke avond te hebben.