Oerolverslag, deel 3

Met slechts twee voorstellingen is onze derde Oeroldag rustiger dan de voorgaande dagen, maar ook nu weer zeer uiteenlopend in vorm en inhoud. 

Na veel gezoek in de bossen achter West Terschelling kom ik net op tijd aan bij de speelplek van Straf van Bonte Hond waar sinds kort Judith Faas artistiek leider is. Faas meldde het gezelschap aan als instelling waar taakstraffen kunnen worden uitgevoerd. Ze bedacht meteen een voorstelling hierover en vroeg Sanne Schuhmacher om tekst te schrijven. ‘Wat gek dat ze jullie met ons alleen laten’, zegt een van de acteurs tegen het publiek als de twee reclasseringswerkers even niet op de speelvloer zijn. ‘Jullie weten helemaal niet wat we op onze kerfstok hebben. We zijn geen lieverdjes.’ Hij speelt een jongere met een taakstraf of is echt een jongvolwassene die een overtreding heeft begaan of delict heeft gepleegd. De cast bestaat namelijk uit een mix van acteurs en mensen aan wie een taakstraf is opgelegd. Straf is een veelzijdige voorstelling zowel in vorm als inhoud. Straf stemt tot nadenken, is informatief, humoristisch en ontroert. De acteurs vertellen welke soorten straf er zijn, benoemen de voorwaarden voor verjaring, leggen uit hoe vormfouten werken en voor welke delicten je een taakstraf kan krijgen en voor hoeveel uur. Klinkt erg saai, maar is dat helemaal niet. Goed dat dit soort informatie gegeven wordt maar nog belangrijker is het dat er een inkijkje gegeven wordt in de persoonlijkheden en achtergronden van de gestraften. En dat ze elkaar vragen stellen als: ‘Zou je het weer doen?’ Ook zegt een van de spelers tegen het publiek dat hij bang is dat mensen ‘het’ aan hem zien. Dat hij bezorgd is dat anderen hem dom vinden, of gevaarlijk. ‘We wonen naast jullie, we zijn jullie kinderen, vorig jaar was ik hier op Oerol als publiek en nu heb ik een taakstraf.’ Een van de acteurs speelt en rapt in drie scenes als Vrouwe Justitia. Tijdens zijn eerste rap zegt hij dat er over zijn uitspraak niet valt te twisten, bij het tweede stuk is hij daar al minder zeker van en bij zijn derde stopt hij er mee. ‘Ik slaap er niet van. Een feit is niet altijd een feit. Nood breekt wet maar welke nood is hoog genoeg om de wet te breken?’ Een andere speler verhaalt over een exotische stam met een mooie traditie. Wanneer iemand in die gemeenschap zich misdraagt wordt hij of zij naar het centrum van het dorp gebracht en omringd door alle inwoners. Iedereen praat tegen de beschuldigde en somt alle goede dingen op die de persoon in zijn leven heeft gedaan. Zo’n ceremonie duurt uren en soms dagen. Aan het einde van dit ritueel wordt deze persoon terug verwelkomd in de stam. Het idee daarachter? Dat de enige straf die ooit zal werken liefde is.

’s Avonds om tien uur zie ik Grace van Theater Rast in regie van Ada Ozdogan (32) die eerder ook bij Frascati en Oostpool voorstellingen maakte. ‘Lief publiek, ik ben geen actualiteitenfascist en u krijgt vandaag ook geen zielig allochtonenverhaal te zien maar een liefdesverhaal.’ Aan het woord is de artistiek leider van Rast, Celil Toksöz. Hij is de verteller bij Grace, de nieuwste voorstelling van Rast die op Oerol in première ging. Verteller is eigenlijk te veel gezegd want Toksöz heeft slechts een paar zinnen tekst. Grace gaat inderdaad over liefde maar óók over slavernij en bevrijding. Het publiek zit op een tribune, midden in het bos bij West-Terschelling en kijkt uit op een schitterend decor dat bestaat uit wolken en een laaghangende maan die tussen de bomen zijn opgehangen. De maan verandert steeds van kleur. Naarmate de avond vordert zijn er steeds meer muggen. Hier en daar worden deze muskieten door het publiek geïrriteerd weggeslagen. Deze milde uiting van agressie is echter niets vergeleken met die op de speelvloer. Daar is sprake van een flinke dosis Tarantino-achtig geweld. Denk aan afgesneden oren en schietpartijen. Grace is niet alleen de titel van de voorstelling maar ook de naam van de protagonist. Charlie Chan Dagelet speelt een stoere vrouw die ontsnapt is uit een plantage en haar geliefde wil bevrijden die daar nog verblijft. Ze is tevens een beruchte gringojager en raakt bevriend met twee premiejagers die ze moeiteloos om haar vinger windt en inzet om haar doel te bereiken. Dagelet is momenteel opvallend vaak te zien in theater- en filmproducties.De voorstelling zit knap in elkaar. De hele cast speelt goed en straalt spelplezier uit. Ada Ozdogan schreef niet alleen de originele en onderhoudende teksten, samen met Momo Samwel, maar tekende ook voor de regie en deed dat uitstekend. Verschillende thema’s worden verweven en er is veel lucht en humor. Hoewel Grace is geinspireerd op Django Unchained, een film waarin een voormalige slaaf wraak wil nemen op zijn onderdrukkers, moet je voor diepgang niet bij deze voorstelling zijn. Wel voor een avond amusement! Grace is na de zomer te zien in de theaters. 

Oerol duurt nog t/m 19 juni