Klassieke filmhit met Al Pacino nu in theater met Mark Rietman

Regisseur Michel Sluysmans houdt van aansprekende verhalen waarin mensen zich goed kunnen herkennen. Vorig seizoen scoorde hij met Augustus Oklahoma een daverende hit. Het was bijna overal uitverkocht. Nu komt Toneelgroep Maastricht met een stuk van David Mamet, Glengarry Glenn Ross uit 1982 dat ook verfilmd is met Al Pacino en Kevin Spacey. Sluysmans vroeg auteur Jibbe Willems om een actuele toneelbewerking.

Het verhaal gaat over makelaars die op hun kantoor mee moeten doen aan een verkoopwedstrijd. Collega’s worden concurrenten. Sluysmans presenteert het stuk nu met de titel BV Vastgoed. Volgens de regisseur schreef Mamet een dystopisch toekomstbeeld. ‘Ronald Reagan, bedenker van Make America great again was toen president. Thatcher regeerde het Verenigd Koninkrijk en in Nederland verkondigde premier Wim Kok een paar jaar later dat de sociaaldemocratie zijn ideologische veren moest afschudden. Annemarie Jorritsma was Minister van Economische Zaken en sprak over de BV Nederland. Bij een bv gaat het om geld verdienen. Dat gaat ten koste van het individu, maar ook van collectiviteit. Ik denk dat dit niet langer houdbaar is. De dystopie is realiteit geworden. Anno nu gaat het alleen om winnaars. Dit klinkt allemaal best groots en links maar we kunnen met z’n allen niet anders. Ik heb ook een huis met overwaarde en ik wil ook dat mijn spaargeld rendeert. We zitten vast in een systeem.’

Nadert het neoliberalisme zijn einde?
‘Het kapitalistische systeem faalt. Het is zonneklaar dat veel mensen zich niet meer gerepresenteerd zien door de heersende macht. Populisme regeert overal. Ons wordt geluk beloofd en als je dat niet krijgt is het je eigen schuld. Winnen is belangrijker dan spelen. Egoïsme is een voorwaarde voor geluk en wordt gezien als een kracht. Empathie geldt als een zwakte.

Jibbe Willems heeft het stuk bewerkt. Waarom?
‘De tekst is veertig jaar oud en ik wilde een eigentijdse vertaling die meer Nederlands aanvoelt. Van oorsprong zijn alle personages mannen. Dat kan niet meer.  Dus wij hebben drie vrouwen en drie mannen als personages. Ik vind het te gek dat Wendell (Jaspers -excellent in Augustus: Oklahoma-JS) het karakter van Al Pacino speelt. In het origineel verkochten mannen in Chicago stukken grond dat geen waarde had. Bij ons zie je makelaars lunchen met wethouders pratend over bestemmingsplannen om zo de zaken naar hun hand te zetten.’

Wordt BV Vastgoed een zware voorstelling?
‘Integendeel, de teksten zijn bijzonder geestig en zetten je op een aangename manier aan tot nadenken.’

Na Augustus Oklahoma kies je weer voor een Amerikaans stuk, waarom eigenlijk?
‘Ik hou van hedendaagse klassiekers. Wij spelen overal, van Maastricht tot Delfzijl, van Middelburg tot Heerhugowaard. Ik zoek verhalen uit die overal herkenbaar zijn. Volgend seizoen regisseer ik Oom Wanja, weer een Tsjechov.’

In BV Vastgoed speelt ook Mark Rietman mee, een oude bekende van jou toch?
‘Zeker! Mark maakt nu zijn debuut bij ons. Ooit speelde ik samen met hem in De Prooi. Ik heb les van Mark gehad op de toneelschool, maar ik heb hem nog nooit geregisseerd. 33 jaar geleden speelde hij in Glengarry Glen Ross van Toneelgroep Amsterdam. We hebben een heel fijne cast. Wendell Jaspers speelt voor de derde keer bij ons. Hanne Arendzen, Myrthe Huber en Ozan Aydogan spelen na het succesvolle Augustus: Oklahoma opnieuw bij ons, net als Rogier in ’t Hout die in 2012 speelde in Timon van Athene.

Met welk gevoel wil je dat bezoekers de zaal verlaten?
‘Ik hoop dat iedereen snapt dat het stuk niet over makelaars gaat, maar over ons allemaal.

BV Vastgoed is in theaters te zien van vr 7 mrt ’25 - do 29 mei ’25