Seks als zoetzuur lopendebandwerk
Toneelgroep Maastricht speelt een nieuwe tekst van huisschrijver Ilja Leonard Pfeijffer. Dat is altijd een belevenis. Pfeijffer: ‘Dit is een flitsend licht stuk, echt een komedie.’
Noem het maar liefde is een vernuftig geconstrueerd rijgsnoer van kortstondige maar hartstochtelijke ontmoetingen die bol staan van onvervulde verlangens – maar dan wel naar genegenheid. Seks als wijkplaats in een ‘dark room’.
Ilja Leonard Pfeijffer: Hotelkamers lenen zich kilo’s eenzaamheid
Amerika. New York City. Een ijzige wolkenkrabber die in felle neonletters zijn eigen naam schrijft: Imperial Majestic Hotel. Op het dakterras van het Majestic borrelt een ‘infinity pool’, er zijn luxe suites en animeerbars. En diep in de kelder draaien obscure clubs overuren. ‘Een Trump Tower-achtig bouwwerk,’ omlijnt Ilja Leonard Pfeijffer met gevoel voor fictieve precisie de even monochrome contouren als betonnen entourage van zijn nieuwe stuk. Pfeijffer: ‘Met honderden genummerde kamers, maar stuk voor stuk ‘anonieme’ vertrekken.’ Michel Sluysmans, regisseur, valt hem bij en vult aan: ‘Een hotel is bij uitstek een doorgangsplek. De anonimiteit van een hotel is ideaal voor de dolende zielen die ons stuk bevolken.’ Pfeijffer: ‘Hotelkamers lenen zich voor massa’s kilo’s van eenzaamheid.’ Met het Imperial Majestic Hotel heeft Pfeijffer een perfecte ontmoetingsplek gecreëerd voor allerhande figuren – die er bij voorkeur in het allergeniepst samenkomen met hun geliefde(n): de directeur, de eenzame vrouw, de homoseksuele barman, het oudere echtpaar, de verlaten vader – en nog zo enkele van zulke prototypen.
Snakken naar echte liefde
Reigen (1900) van Arthur Schnitzler was inspiratiebron en dat stuk echoot in de verte nog zachtjes door. Bij de eerste opvoering in Wenen werd het stuk prompt verboden. Pfeijffers hilarische en eigenzinnige maar evenzogoed ontroerende nieuwe toneeltekst voert weliswaar langs louche logementen en figuren die bijkans overlopen van lust, verleiding en bedrog – maar in feite vaak bulken van verlangens naar intimiteit, geborgenheid en genegenheid. Pfeijffer: ‘Hoe verschillend de personages ook, ze snakken allemaal naar echte liefde. Ze zoeken een panacee voor hun existentiële eenzaamheid. Helaas verwarren ze die met seks – en daar komen dan natuurlijk weer problemen van.’
Noem het maar liefde telt zo’n twintig personages. Aan de hand van songs en scènes worden uiteenlopende ontmoetingen geschetst die gaan van jong tot oud, en van rijk tot arm. Sluysmans: ‘Er wordt niet op los geneukt, wel wordt er voortdurend over gesproken.’ Hij lacht: ‘Een goed verhaal over seks werkt soms erotischer dan het letterlijk verbeeld te zien op de planken.’ Pfeijffer: ‘Bij ons werpen de ontmoetingen die ook onderling verbonden zijn, nieuw licht op de hedendaagse beleving van liefde, lust en seks. Het is ontroerend en lachwekkend om te zien. Dit is een flitsend licht stuk, echt een komedie.’ Sluysmans: ‘Het gaat steeds om ‘standaardsituaties’, tussen aanhalingstekens, zoals van de directeur van een groot bedrijf met zijn secretaresse. Maar alle scènes en ontmoetingen in dit stuk nemen een onverwachte wending; soms worden de rollen meerdere malen omgekeerd. Je wordt erdoor verrast en je gaat opnieuw nadenken over wat we ‘standaardsituaties’ noemen. Ilja opent steeds met clichébeelden maar laat die vervolgens virtuoos kantelen, waardoor je er anders over na gaat denken. Soms neemt hij wel vijf afslagen. Knap en geestig.’ Pfeijffer: ‘We hebben dit samen ontwikkeld. Daarna heb ik me teruggetrokken om te schrijven, helemaal alleen zijn, anders kan schrijven niet. Rode lijn in het stuk is de relatie van een oude rock-’n-rolllegende die alzheimer heeft, met zijn vrouw. Vroeger was zij zijn groupie en achtergrondzangeres. Zij moet hem daarover alles vertellen, hij weet dat zelf allemaal niet meer. In flashbacks zien we dat terug, maar zien ook dat het allemaal net een tikkeltje anders was.’ Sluysmans: ‘Anniek Pheifer en Jeroen Spitzenberger spelen de hoofdrollen. We hebben met een fantastische cast van drie mannen en drie vrouwen sowieso een sextet aan talent op het toneel. Het zijn stuk voor stuk acteurs die geestig en zeer ervaren zijn maar ook kunnen musiceren en zingen. Dus hebben we een muziekband met ze geformeerd. Ze spelen op Amerikaanse leest geschoeide songs op liedteksten van Ilja en muzikaal leider Viktor Griffioen. Van country en western tot een liefdesballade. Heel eclectisch gekozen muziek. Er is ook een legendarisch optreden van rocklegende Mitchell Brubaker.’