‘Kalifaatmeisje’ Laura H in het theater
Het inmiddels beroemde verhaal van de ontsnapping van Laura H uit het IS-kalifaat is bewerkt voor het theater. Anouk Nuyens maakte op basis van het meeslepende boek Laura H, het kalifaatmeisje uit Zoetermeer van Thomas Rueb een toneelscript en bedacht een verrassende ingreep. Ze voert schrijver Rueb op als personage in de voorstelling.
Schrijver Thomas Rueb: ‘Haar ambiguïteit is interessant’
Van zijn boek zijn vijfentwintigduizend exemplaren verkocht. Rueb was zeer verrast dat hij een personage is geworden in de voorstelling. ‘Ik vind het een goede vondst want daarmee wordt het niet zozeer een hervertelling van het boek, alswel een reconstructie van het journalistieke proces. Centraal in de voorstelling staan nu de gesprekken die ik voerde met Laura. Haar ambiguïteit maakt haar interessant. Toen ze naar het kalifaat ging was ze net geen puber meer, maar een tienermoeder met hoofddoek en gelakte nagels. De een ziet haar als naïef en willoos, de ander vindt haar een dader. Maar dat zijn geen eigenlijk tegenstellingen, want Laura vertegenwoordigt beide eigenschappen. Haar reduceren tot het ene of het andere kamp is een versimpeling van de complexe werkelijkheid. Ik was destijds bij de audities en dat heeft me erg geraakt. Ik zag die dag verschillende actrices, maar Jade greep me direct bij de strot. Ik was ontroerd door haar optreden. Zodra Jade begon, voelde ik een klik, ook omdat ze precies die beide kanten vertegenwoordigt: zo ontwapenend was, ik voelde direct dat dit iemand is die ik zou gaan mogen, maar toch wekt ze ook een zeker wantrouwen op. Voor mijn boek heb ik wekenlang met Laura H. gesproken. Ze is een ongelofelijk goede verteller.’
Regisseur Nina Spijkers: ‘Confrontatie met behoefte om te oordelen’
Ze maakt de voorstelling met twee acteurs, Jade Olieberg en Tim Olivier Somer. ‘Jade speelt Laura en Tim speelt alle andere rollen, waaronder Laura’s echtgenoot Ibrahim, Laura’s vader en dus schrijver Thomas. We werken met een dubbele cast vanwege de pandemie. Als Jade een loopneus krijgt mag ze niet meer spelen. En dus kijken Charlie Chan Dagelet en Kevin Schoonderbeek mee en drie weken voor de première ga ik met hen repeteren. Het verhaal van Laura H is onalledaags en leidde tot veel ophef. In de media zie je dat veel mensen direct een oordeel over haar hebben. Sommigen zien haar als dader, anderen als slachtoffer. Wij willen eigenlijk vooral veel van haar weten en hebben geen oordeel. We proberen haar te begrijpen. Onze centrale vraag is eigenlijk niet: “Wie is Laura H.?”, maar vooral: “Waarom willen we dat zo graag weten?” Ik betrap me op de neiging te denken dat als dat lukt ze niet meer gevaarlijk is. Laura is een complex persoon die je niet in een hokje kunt duwen. Dat fascineert me enorm en is ook een belangrijk element uit wat we willen vertellen. Het is nooit zwart-wit, maar meestal grijs. De voorstelling is documentair en ik moest zoeken naar de juiste vorm. Het wordt beeldend, maar ook fysiek theater. De vorm is soms echter ook schematisch. Dat moet ook omdat je in enkele seconden opeens een cipier moet neerzetten. Thomas is het belangrijkste personage, hij heeft de meeste tekst, hij is onder meer verteller en vormt eigenlijk de extensie van de toeschouwer.’
Actrice Jade Olieberg: ‘Laura is een ingewikkeld karakter’
Ze studeerde in 2016 af aan de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie. Ze maakte haar acteerdebuut echter al in 2008 in Hoe overleef ik mezelf? naar de populaire boeken van Francine Oomen. Ook speelde ze in Smekelingen bij Toneelschuur Producties en in de jongerenversie van Branden van het Ro Theater. ‘Het is fascinerend hoe Laura haar besluiten neemt. Ik ben al een jaar met haar bezig, maar ze is niet goed te vatten. Nu we al een tijdje aan het repeteren zijn krijg ik wel meer grip op haar, maar Laura is een heel erg ingewikkeld karakter. Het is een intelligente vrouw die zich stortte op de leer van de koran en Arabisch leerde spreken. Het radicaliseringsproces van Laura begon toen zij trouwde met Ibrahim en dat vormt een wezenlijk onderdeel van de voorstelling. Het spelen in deze productie is voor Tim en mij een emotionele rollercoaster en in combinatie met de fysieke interactie ook best zwaar.’
Laura H is te zien van 29 september t/m 24 december. Cast 1: Jade Olieberg en Tim Olivier Somer. Cast 2 Charlie Chan Dagelet en Kevin Schoonderbeek.
