‘HET IS ONZIN IS OM TE ZEGGEN DAT LIEFDE BESTAAT.’

Michel Sluysmans bewerkte en regisseerde Peachez, naar Pfeijffers roman over de liefde tussen een oude professor en een barmeisje. Acteurs Porgy Franssen en Maartje van de Wetering spreken elkaar over het mysterie van deze onmogelijk liefde.

Maartje Michel werkt al lang met Ilja Pfeijffer. Ik heb La Superba gelezen en ook Grand Hotel Europa. Eigenlijk hou ik niet zo van de Nederlandse taal, maar als ik Pfeifer lees begin ik weer van het Nederlands te houden. Hij laat zien hoe rijk de taal is hoeveel prachtige woorden we hebben die in de dagelijkse omgangstaal niet veel voorkomen. Ik hou van zijn zinnen en zijn schrijfstijl en vind het ook mooi hoe hij verschillende verhalen door elkaar heen weeft. De zoektocht naar liefde en wat er aan de hand is in Europa beschrijft hij met humor, maar ook het vluchtelingenprobleem behandelt hij op indringende wijze.
Porgy Mooi uitgelegd. Ik hoop dat mensen Peachez niet gaan lezen voordat ze naar de voorstelling komen omdat het zo’n verrassende ontknoping kent. Ik heb overigens toen Michel mij hiervoor vroeg direct ingestemd omdat jij meespeelt.
Maartje Maar je kende mij toch niet?
Porgy Maar ik had je wel zien dirigeren. Die lange zinnen van Pfeifer vind ik overigens wel een beproeving. Het doet me aan Shakespeare denken.
Maartje Maar het is ook heel mooi. Schrijven is een vak en dat moet je serieus nemen. De schrijver heeft er lang over gedaan om precies te zeggen wat hij wil.

Porgy Franssen speelt de oudere professor die leeft voor taal en wetenschap. Op een dag ontvangt hij mail van een zekere Sarah Peachez, gespeeld door Maartje van de Wetering. Vurige liefde ontbrandt en het leven van de professor verandert voorgoed.
Porgy De liefde is ongrijpbaar. Ik ben twintig jaar verliefd geweest op een vrouw die ik misschien maar twee keer gezien heb, dat zegt waarschijnlijk iets over mij als dromerige romanticus.
Maartje Was je verliefd op je eigen fantasiebeeld?
Porgy Ze was prima ballerina van het Nationale Ballet, echt zo’n koningin, ik was zooo verliefd. Als Brabants jochie raakte ik zomaar met haar in gesprek en toen mocht ik haar naar huis fietsen. Was het maar nooit gebeurd. Het gaf me zoveel verdriet, afschuwelijk. Na acht jaar kwam ik haar weer tegen en zei: ‘Weet je wel wat die liefdesnacht met mij gedaan heeft?’ Ze mompelde wat maar dat we met elkaar naar bed waren geweest wist ze niet meer. Ik was verbijsterd en zei: ‘Wat er ook gebeurt, ik ga je in mijn leven toch weer tegenkomen, ook al ben ik bejaard, ik ga met jou eindigen.’ Maar dat zat natuurlijk allemaal tussen mijn oren. Later kwam ik haar weer eens tegen maar de magie was ervan af.  Het was alleen maar romantiek en daarom is mijn relatie nu zo goed omdat mijn vriendin mij geregeld terugwerpt op de werkelijkheid.
Maartje Ik woon nu twee jaar samen en ik heb heel erg het gevoel: dit is hem. Je kunt eindeloos blijven zoeken, maar de ware Jacob bestaat natuurlijk niet. Het is onzinnig te denken dat er maar een persoon bestaat op de hele wereld met wie je leven zou kunnen delen. Dat zijn er minstens zes of tien of zo.
Porgy Ik vind het romantisch om een Ideaalbeeld te hebben en een vrouw op een voetstuk te plaatsen, de professor in Peachez valt voor de liefde, niet voor uiterlijk, hij gaat voor de liefde in de ultieme, meest abstracte vorm. Het is best mogelijk dat je niet deel uitmaakt van elkaars gewone leven. Dat kan ook een vorm van liefde zijn. Peachez gaat over ultieme liefde die eigenlijk helemaal niet bestaat en niet getoetst wordt aan de werkelijkheid.
Maartje De professor is een soort kamergeleerde. Hij heeft nooit liefde gekend en was getrouwd met de wetenschap en altijd bezig met dode dichters. Voor het eerst van zijn leven voelt hij nu iets.
Porgy Hij vertelt zijn verhaal vanuit de gevangenis. Mogen we dat wel verklappen eigenlijk? Hij heeft het er dus voor over om daar de rest van zijn leven te blijven zitten omdat hij de liefde heeft meegemaakt wat zin gaf aan zijn leven terwijl hij alleen maar dacht dat taal zaligmakend was. Ik ben door die ballerina in de wolken gaan leven en had niet geleerd de confrontatie aan te gaan. Ik kon vroeger mijn vriendin niet eens troosten, als ze huilde werd ik kwaad en dacht ik godverdomme wat een stom wijf.  Nu ik de zestig gepasseerd ben kan ik beter omgaan met de werkelijkheid.

Verliefdheid is een ziekte
Maartje De professor woont in een fictieve stad gesitueerd in oud Europa. Hij is een uiterst erudiete man, heel eloquent en is verzot op poëzie. Opeens komt dan dat barmeisje uit Las Vegas in zijn leven. Haar spraakgebruik is zo anders. Ze is down to earth, prozaïsch en super eerlijk. Ik geniet zo van het verschil in taal tussen die twee. Dat dit afkomstig is van dezelfde schrijver vind ik geweldig; Ik vraag me af waar Ilja dat taalgebruik van mijn personage vandaan heeft. Onderhoudt hij hiervoor misschien allerlei gekke chatcontacten?
Porgy Ilja is wel een beest natuurlijk, hij weet wat eten is. Weet wat zuipen is. Hij neemt risico’s. Alleen al het feit dat hij zonder plan in Genua is gaan wonen, zegt veel over hem. Peachez is eigenlijk geen drama. Er is weinig conflict, wel verbazing.
Maartje Er is wel conflict toch? Alles lijkt rozengeur en maneschijn tussen die twee tot hij iets ontdekt over haar waarvan hij toch wel even flink moet slikken. Misschien ontstaat conflict dan bij publiek? Denken ze: Had ik hetzelfde gedaan?
Porgy Het publiek gaat natuurlijk wel reflecteren, want ik zeg eigenlijk tegen de zaal op een gegeven moment: jullie zitten daar nu wel in de zaal met je vrouwtje maar je maakt mij niet wijs dat jullie allemaal van die diepe geweldige mooie liefdes hebben. Het kan ook niet zo mooi zijn omdat het in Peachez juist over het geloof in de liefde gaat. Of dat nu waar is of niet, doet er niet zo veel toe. Uiteindelijk is het natuurlijk niet waar. In de werkelijkheid wordt alles banaal. Dat kan op zich ook wel weer mooi worden. Liefde is mooi en ontluisterend en de professor is naïef. Elke verliefdheid gaat gepaard met blindheid en projectie. Er is dat stofje in de hersens dat daarvoor zorgt. Als dat weg gaat wordt het steeds lastiger om alles tegen elkaar te kunnen zeggen. Verliefdheid is een ziekte.
Maartje Liefde is een koorts schreef Shakespeare. Sarah Peachez is niet intelligent maar wel mega wereldwijs. De prof is superintelligent maar hoe de wereld in elkaar steekt weet hij niet. Hij is nooit buiten zijn eigen stad geweest.
Porgy Hij voelt zich vrijer dan ooit binnen de muren van zijn cel. Dankzij het geloof in de liefde is hij de mens geworden die hij altijd heeft verlangd te zijn. Maar dat is eigenlijk niet waar want hij wist niet dat die mens bestond. Ware liefde is belangeloos. Bestaat de liefde eigenlijk wel? Is het een verzinsel van de mens? Ik denk dat het onzin is om te zeggen dat liefde bestaat. Ik vind oudere paren die lief voor elkaar zijn wel mooi, maar of dat dan ware liefde is? Dan moet je ware liefde definiëren en dat kan ik niet.
Maartje Volgens seksuoloog Esther Perell bestaat romantische liefde pas honderdvijftigjaar. Daarvoor was liefde een economische afspraak en daarom zijn zoveel mensen in de war want de regels zijn veranderd. Maar ik denk wel dat echte liefde bestaat.

Porgy Franssen (1957)
Speelde talloze voorstellingen, veel bij Orkater, maar ook elders. Recent was hij bij Toneelgroep Maastricht te zien in De advocaat en King Lear.

Maartje van de Wetering (1985)
Speelde jarenlang bij Noord Nederlands Toneel en vorig jaar in Lost in the Greenhouse bij Orkater. In 2017 was zij de winnende dirigent in het televisieprogramma Maestro.

Peachez is te zien t/m 7 december