De Pelikaan van Susanne Kennedy is helder en grimmig sprookje

August Strindberg schreef in 1907 de Kamerspelen, voor het intieme theater in  Stockholm. Daarmee ging zijn wens in vervulling om zijn stukken in een klein theater te presenteren. Susanne Kennedy heeft De Pelikaan gekozen om juist lekker groot uit te pakken.

In De Pelikaan, Kennedy's regiedebuut bij Toneelgroep Amsterdam, wordt het leven als een  half-realiteit, een droom  voorgesteld. De dochter (Hélène Devos)zegt 'Sh ik slaapwandel, maar ik wil niet wakkergemaakt worden.'  Kennedy heeft  het kamerspel, wat uit drie delen bestaat bewerkt tot een partituur van vijf delen. Ze heeft er een proloog, een interlude en een epiloog bij gemaakt. Het is een sterke totaalcompositie van beeld , geluid en spel, video, tekst en muziek.

In het oorspronkelijke werk van Strindberg  blijft een moeder achter na de begrafenis van haar man met de kinderen, de dochter is getrouwd met Axel (Vanja Rukavina) en de huishoudster Margret ( Janni Goslinga). De moeder is van mening dat er nog ergens een erfenis  ligt.  Axel is daarom met de dochter getrouwd. In het werk van Strindberg zien we vaak zijn worsteling met vrouwen. 'De vrouw is een dier gedreven door emotie en de drang zich voort te planten.' De pelikaan is een  vogel die haar jongen voedt met haar eigen bloed.

In deze versie wordt  de moeder (Marieke Heebink) letterlijk in het midden neergezet. Vanaf deze centrale plek kan ze manipuleren. Dit is soms erg komisch in haar geflirt met de schoonzoon: 'Axel, ik heb zoooo naar je verlangd!' De zoon (Alwin Pullinckx)  gebruikt zinnen van Schopenhauer, die hij zegt of optekent. Hij heeft een afschuwelijke hoest, die hij  ritmisch weet te gebruiken.

We kijken naar een sprookje in een poppenhuis ontworpen door Karin Bombe met drie verdiepingen, dat doet denken aan het snoephuisje van de heks uit hans en Grietje. Daarvoor is een gaasdoek gespannen waar videobeelden op verschijnen die refereren aan Melancholia van Lars van Trier. De vormgeving versterkt hierdoor het surrealistische van de voorstelling.  Zo ook de muziek, het geluidsdecor dat  treffend samenvalt met de  bewegingen van de acteurs

Susanne Kennedy heeft de tekst van Strindberg geredigeerd tot de essentie. Dit is vakwerk, alle elementen zijn zo gedoseerd dat de voorstelling helder blijft, ook al door de primaire kleuren in de vormgeving en de prachtige kostuums. Een feest om naar te kijken.  Smullen!!

De pelikaan van Toneelgroep Amsterdam, gezien op 26 maart. Tekst: Anita van Soest, foto: Jan Versweyveld